توضیحات
۱-۱- کلیات
در طراحی سیستمهای هیدرولیک سرعت جریان نباید بیش از حد قابل قبولی باشد. زیاد بودن سرعت آب در یک کانال خاکی و یا در رودخانه طبیعی فر سایش بستر و جدارهی کانال را به همراه داشته که ممکن است باعث خسارات جبران ناپذیری به تأسیسات مجاور رودخانه گردد معذلک در بسیاری مواقع به دلایل مختلفی از قبیل شیب زیادکف کانال خاکی و یا اختلاف زیاد انرژی بین دو مقطع و یا سقوط آزاد آب، با انرژی جنبشی بیش از حد آب مواجه میشویم که ناچاراً میباید سازههایی را طراحی کنیم تا انرژی جنبشی اضافی مستهلک و سرعت جریان را به حداقل قابل قبولی کاهش دهد.در پایین دست سر ریز سدهای به دلیل اختلاف ارتفاع زیاد، سرعت جریان و نهایتاٌ انرژی جنبشی، بشدت افزایش مییابد که عدم کاهش این انرژی باعث فرسایش کف و ایجاد گودال در پایین دست سد خواهد شد که در دراز مدت باعث واژگونی سد میشود پس باید به نوعی این سرعت زیاد (انرژی جنبشی زیاد ) را در سیستمهای هیدرولیکی از بین ببریم.سازههایی که باعث کاهش انرژی جریان و پائین آوردن سرعت به حداقل قبولی میشوند، سازههای مستهلک کننده انرژی(Energy Dissipatorstrueture) میگویند.بطورخلاصه این سازهها به قرار زیر میباشندالف- سازههای مستهلک کننده انرژی در جهت افقی در این سازهها که اکثراٌدر پایین دست سر ریز سدها (سر ریز اوجی ) و در کانالها و در انتهای شیب شکنها دیده میشوند انرژی آب به صورت جهش هیدرولیکی تلف میشود که انواع حوضچههای آرامش از این نوع میباشند.ب- سازههای مستهلک کننده انرژی در جهت عمودی: این سازهها اکثراٌ در کانالهای آبیاری مورد استفاده قرار میگیرند که از آن جمله میتوان به حوضچه ای منی فولد (mani fold)، چاه آرامش و انواع فلیپ باکتها اشاره کرد.ج- سازهای مستهلک کننده انرژی در دو جهت عمودی و افقی: این سازهها شامل انواع شیب شکنهای قائم و مایل میباشد که اکثراٌ در کانالهای آبیاری استفاده می%D
