اثربخشی آموزش نوروفید بک برروی کاهش نشانه ها و بهبود عملکرد اجرایی کودکان مبتلابه ADHD 6- 11 سال شهر تهران ADHD

فایل:word

صفحه:۱۲۵

اختلال نارسایی توجه –بیش فعالی۱ ، الگوی فراگیر عدم توجه – بیش فعالی وتکانشگری است که شدیدتر از آن الگویی است که در کودکان با سطح رشد مشابه دیده میشود(انجمن روانپزشکی آمریکا ، ۲۰۰۰ ). اختلال نارسایی توجه – بیش فعالی ،  اختلال عصبی رشدی است که ، با سه  ویژه گی اصلی  یعنی  نارسایی توجه – بیش فعالی و  تکانشگری ، ونیز رفتارهای قاعده مند توصیف میشود( انجمن روانپزشکی آمریکا ، ۲۰۰۰ ) ، که در آن این کمبودها به طور قابل ملاحظه ای نامتناسب با سن عقلی کودک است شروع آن دردوران کودکی است سن شروع این اختلال از ۵ سالگی ( سازمان بهداشت جهانی ، ۱۹۹۶ ) یا ۷ سالگی (انجمن روانپزشکی آمریکا ، ۲۰۰۰ ) تعیین کرده اند . بطوریکه ۳۰ تا ۵۰ درصد مراجعین به سرویس های بهداشت روان کودکان را مبتلایان به این اختلال تشکیل میدهند ( کاپلان و سادوک ۲، لوئیس ۳، ۲۰۰۷  ، ( .  نشانه ها به طور قابل  ملاحظه ای نافذ و موقعیتی هستند معمولا در طول زمان مزمن یا پایدارند ودر نتیجه مستقیم تاخیرشدید زبان ،ناشنوایی ،نابینایی، اوتیسم یا روان پریشی دوران کودکی  نیستند ( بارکلی ۱۹۹۸ ).

این اختلال بر ۳ تا ۷ درصد از کودکان اثر میگذارد( انجمن روانپزشکی آمریکا ، ۲۰۰۰ ). براساس بررسیهای انجام  شده ،  چهارمین تجدید نظر راهنمایی  تشخیص و آماری و اختلا های روانی ، ۵ تا ۱۲% کودکان سن مدرسه در سراسر دنیا به این اختلال مبتلا میباشند . مطالعات اخیر شیوع آن را ۳ تا ۱۸ درصد گزارش  کردند (رونالد۳ ، لسن۴ ، آبرامونیز، ۲۰۰۳ ) . این اختلال معمولا” از دوران پیش دبستانی آغاز و اغلب تا بزرگسالی تداوم دارد( هالپرین و هیلی ،۲۰۱۰).ودر بین پسرها بیشتر از دخترها گزارش شده است ( سادوک ، سادوک ، ۱۳۸۹).اختلال نقص توجه – پیش فعالی  یک اختلال مزمن میباشد که در صورت عدم درمان ، می تواند با عث موفقیت تحصیلی و شغلی وافزایش خطر رفتارهای ضد اجتماعی  و  احتمالا” سوء مصرف  مواد و  افزایش احتمالی  افسردگی و  اضطراب گردد ( سادوک وسادوک  ۲۰۰۴  ، مالهوترا ۱ ۱۹۹۸) .از اختلالات همراه با اختلال نقص توجه – پیش فعالی  ، میتوان اختلالات رفتار ایذایی وتخریبی مثل اختلال بی اعتنایی مقابله ای و اختلال سلوک با نسبت بالا ( ۵۰ % ) اشاره کرد.مطالعات طولی نشان داده است که علائم پر فعالیتی و تکانشگری واضح ، کودک را در خطر بیشتری از رفتارهای ضد اجتماعی و بزهکارانه و افزایش سانحه پذیری وتصادفات قرار میدهد ( کاپلان وسادوک ، سادوک -سادوک ۲۰۰۴ ).همچنین در زیر گروه پرخاشگری وغیر پرخاشگری در این اختلال مطرح شده است . کودکان غیر پرخاشگر  نقائص شناختی و توجه بیشتری وکودکان پرخاشگر مشکلات روانی اجتماعی ورفتاری بیشتری دارند( لوئیسان ۲ ۱۹۹۱ ، گراس ۳ ،۱۹۹۵ ).سبب شناسی در ADHD  حاکی از مبانی نورولوژیک ( عصب شناختی ) اختلالات کمبود توجه هستند داده  های حاصل از این مطالعات تلویحات مشخصی در خصوص لوب پیشانی دارند .کارکردهای لوب پیشانی دارای ماهیت اجرایی بوده ودر طرح ریزی وسازماندهی منابع دخیل هستند ونقش حیاتی در رفتارهای بازدارنده ، میانجی از قبیل کنترل کردن رفتارهای حرکتی و بازداری از تمرکز وتوجه بر محرکهای نامربوط با حواس پرت کن دارند (آیزنک ۴، ۱۹۹۴ ) . سونوگا – بارک۱ ( ۱۹۹۴ ، ۲۰۰۳ ، ۲۰۰۵ ) با توجه به نقش قشری بالا وپایین (کنترل تکانشگری) باعث میشود این کودکان نشانه های مسلط نارسایی توجه وفقدان سازماندهی ونیزمشکلات مربوط به کار کردهای اجرایی ( ازجمله ضعف در سازماندهی زمانی ، ضعف در دنبال کردن اهداف کلی و جزئی ، ضعف در برنامه  ریزی وتصمیم گیری ) را در سنجش عصب – روانشناختی نشان دهند . از دیگر عوامل سبب شناسی مطالعات همبستگی بسیاری موجب شده که در خصوص نقش افزودن یهای خوراکی ، میزان سرب موجود در خون، آلرژی ها، مصرف  سیگار و  مشروبات الکلی  در زمان  بارداری ، به  عنوان  عوامل علی  در سبب شناسی ADHD/ODD گمانه زنی هایی صورت گیرد (بارکلی،۲۰۰۳ ) .قبلا تصور می شد با بزرگ شدن این کودکان، اختلال از بین می رود؛ اما امروزه اعتقاد بر این است که۷۰ درصد این کودکان نمی توانند از پس مشکلات مرتبط با اختلال کمبود توجه  برآیند (لیندنمن حبیب ۳، رادجویک ۴،۱۹۹۶ ) .بررسی متون پژوهش در زمینه درمان اختلال نارسایی توجه – بیش فعالی حاکی از تمرکز عمده برروی دارودرمانی است (سافر۵، زیتو۶ ، فاین۷ ، ۱۹۹۶ ; سوآنسون ۸  ، لرنر۹ ، ویلیامز، ۱۹۹۵).نتایج از سودمندی آن بر کاهش نشانه های رفتاری این اختلال حکایت میکند (اشودنز، لی ، زینک ، هانفور ، ۲۰۰۴ ; اورتوم ، وریاتن ، کمز ، نمانس ، بیتلار وهمکاران ، ۲۰۰۳ ). اما بااین وجود بین متخصصان و پژوهشگران این حوزه در خصوص دامنه ومیزان اثربخشی و عوارض جانبی داروهای محرک  وهمچنین نقش این داروها در درمان گروهای ویژه مانند افراد خیلی کم سن ، یا دارای کارکرد عقلانی پایین همچنان بحث و سؤالاتی باقی است (سولانتو۱۰ ، اسکاچار ، کوپگز، ۲۰۰۷  ; هاپرین، ۲۰۱۰). از طرفی دیگر بسیاری از والدین در مورد استفاده از این داروها دچار تردید هستند ورغبت چندانی به استفاده از آن برای درمان اختلال فرزندانشان نشان نمیدهند ( مونسترا ۱۱، ۲۰۰۳).علت این تردید در مصرف دارو حتمالا” نگرانی از مصرف طولانی داروهای روان محرک و اثار جانبی آن از قبیل : بی اشتهایی ، اختلال خواب ، تحیج پذیری ، خشم ،  اضطراب ، ودر بعضی موارد شدید تشنج ، تیک ها است ( لوبار۱، ۱۹۹۵ ; مان ۲، ۲۰۰۰ ).از این جهت پرداختن به درمان غیر دارویی برای این اختلال آشکار میشود . که از آن جمله وسیله ای بنام نوروفیدبک که مستقیما” بر روی بهبود ساختارها و کارکرد های درگیر دراین اختلال تمرکزدارد ( بیتلار۳ ، ۲۰۰۷ ) .نوروفیدبک، نوعی رویکرد توانبخشی در درمان است، و هدف آن، بهنجار سازی پایدار ADHD-ADD است و بهنجار سازی پایدار رفتار بدون وابستگی مداوم به داروها یا رفتاردرمانی است.  ( باراباز۴ ،۱۹۹۶ ) .