ارتباط بین باروری توده های پورفیری با پتروگرافی، بافت و ژئوشیمی آنها

نوع فایل :word

تعداد صفحات :۱۷۰

کمان ماگمایی ارومیه – دختر بخشی از کمربند کوهزایی آلپ – هیمالیا است و مهمترین کانسارهای مس پورفیری ایران در این کمان قرار دارد. به منظور شناسایی معیارهایی برای تفکیک پورفیری های بارور از نیمه بارور– نابارور در این کمربند، ویژگی های بافتی، کانی شناسی و شیمی ۸ توده پورفیری در جنوب کرمان در قالب بارور و نیمه بارور– نابارور مطالعه شد. با مطالعه ویژگی های کانی شناسی، بافت و شیمی توده های پورفیری می توان اطلاعاتی در مورد تحول ماگمای مولد ذخایر پورفیری، نظیر ترکیب و ماهیت ماگما، منبع ماگما، سرد شدن و عمق نفوذ توده های پورفیری به دست آورد و به نقش این پارامترها در باروری توده های پورفیری پی برد، تا بتوان با یافتن معیارهایی جهت تشخیص پورفیری های بارور از نیمه بارور– نابارور و ارائه راهکارهای اکتشافی و تعمیم و استفاده ار نتایج حاصل در مورد توده های پورفیری مناطق دیگر، هزینه و زمان پی جویی را کاهش و ضریب موفقیت را افزایش داد. در مطالعه پتروگرافی از بین ۲۶۰ مقطع میکروسکوپی نازک، ۵– ۸ مقطع میکروسکوپی با حداقل دگرسانی برای هر یک از توده های پورفیری انتخاب شد که بهترین معرف برای خصوصیات پتروگرافی اولیه توده های پورفیری هستند. این مقاطع نازک جهت تعیین خصوصیات کانی شناسی و بافت توده های مورد مطالعه قرار گرفتند. همچنین از نرم افزار jMicro Vision v1. 27 جهت مطالعه پتروگرافی دقیق از روش پردازش تصاویر میکروسکوپی استفاده شد. بعد از مطالعات پتروگرافی و شناسایی نمونه های عاری از دگرسانی یا با کمترین  دگرسانی، تعداد ۸ نمونه از مغزه های حفاری به عنوان نمونه های معرف توده های پورفیری انتخاب شدند و با استفاده از هاون سیلیسی  در آزمایشگاه  گروه زمین شناسی دانشگاه شهید بهشتی پودر شد و پس از آماده سازی، برای آنالیز شیمیایی توسط تکنیک ICP – MS، ICP-AES  به آزمایشگاهActlabs  در ونکور کانادا ارسال گردید.به منظور تکمیل داده ها، از آنالیز های معتبر موجود برای این توده های پورفیری نیز استفاده شد. توده های پورفیری گروه بارور با درشت تر بودن اندازه بلورها در زمینه و حضور فنوکریست های بیوتیت با انکلوزیون پلاژیوکلاز از توده های پورفیری گروه نیمه بارور- نابارور متمایز می شوند. با توجه به نظریه مرسوم در مورد مکانیسم تشکیل بافت پورفیریتی (که آن را به سرد شدن ماگمای مادر در دو مرحله، نسبت می دهد) درشت تر بودن اندازه بلورها در زمینه نشانه ای از سرعت کمتر تبلور ماگمای مولد آنها دانست و حضور فنوکریست های بیوتیت با انکلوزیون پلاژیوکلاز، بیانگر تبلور دیرتر بیوتیت نسبت به پلاژیوکلاز است. چنانچه بیوتیت از همان آغاز تبلور ماگما، هسته بندی کند و بلور تشکیل دهد، ممکن است علاوه بر خارج ساختن، ماگما را نیز به تدریج از برخی فلزات به ویژه مس تهی نماید. اما برای نحوه تشکیل بافت پورفیریتی، نظریه دیگری نیز ارائه شده است. این نظریه، بافت پورفیریتی را محصول سرد شدن ساده و پیوسته ماگما می داند و الزاما آن را ناشی از دو مرحله ای بودن تبلور در نظر نمی گیرد. بر اساس این نظریه، درشت بودن اندازه بلورها در زمینه توده های پورفیری گروه بارور و همچنین وجود فنوکریست های بیوتیت با انکلوزیون پلاژیوکلاز در این توده ها را می توان ناشی از تفاوت در سرعت هسته زایی و رشد بلورها دانست. وجود بافت گلومروپورفیری در توده های پورفیری بارور برای فنوکریست های پلاژیوکلاز و عدم وجود این بافت در توده های پورفیری نیمه بارور – نابارور می توان نشانگر تفاوت در گرانوری Viscosity)) ماگمای مادر این توده ها باشد که به نوبه خود تابع ترکیب شیمیایی ماگما و فراوانی مواد فرار است. توده های پورفیری، ماهیت کالک آلکالن با پتاسیم متوسط تا بالا دارند، از نظر شاخص اشباعی آلومین، همه توده های پورفیری ماهیت پرآلومینوس دارند. جایگاه تکتونیکی این توده های پورفیری، کمان ماگمایی حاشیه قاره ای است. شیب زیاد الگوی عناصر نادر خاکی در توده پورفیری در توده های پورفیری ناحیه کرمان که با نسبت بالای Sr\Y  نیز در این نمونه ها همرا ه شده است، می تواند نشانگر حضور فاز گارنت باقیمانده در محل منبع ماگمای مولد باشد. الگو و شیب کما بیش برابر برای REE  در توده های پورفیری ناحیه کرمان می تواند به این مفهوم باشد که ماگمای مادر آنها محصول درجه ذوب بخشی و تفریق کما بیش مشابهی است. اگرچه توده های پورفیری مورد مطالعه از نظر برخی ویژگی ها قابل مقایسه با آداکیت ها هستند، اما با توجه به سایر خصوصیات شیمی آداکیت ها، از آداکیت ها متمایز می شوند.