ارث زن در فقه مذاهب اسلامی

توضیحات

بخش اول: کلیات و مفاهیم

پیشگفتار

توضیح عنوان

خاستگاه انتخاب موضوع

سوال اساسی

هدف

پیشینه:

شیوه پژوهش:

پیچیدگی های بحث

ویژگی این تحقیق

نکات قابل توجه

فصل اول: تبیین اصطلاحات و واژه های مهم

فرض و اصحاب فروض

عول

نکات قابل توجه در بحث عول

عصبه

اقسام عصبه

عصبه نسبی

عصبه سببی (مولی العتاقه)

بیت المال

جایگاه عصبه نزد شیعه:

ولاء الموالاه

کلاله

شرایط ارث بردن کلاله

ذوی الارحام

ارث بردن ذوی الارحام

حجب

شرایط حاجب شدن اخوه نزد امامیه

شرایط حاجب شدن نزد اهل سنت و زیدیه

 

اقوال نادر

محجوب له؟

حاجب شدن مح۰رومین

سایر واژه های مرتبط

تکمله الثلثین

بنو الاعیان، بنو العلات، بنو الاحیاف

متفرقین و متفرقات

جد و جده صحیح و فاسد

جدات متحاذیات (متساویات)

اهل القرابه، اهل التنزیل، اهل الرحم

مقاسمه

انواع ولاء

فصل دوم: طبقات ارث یا مراتب ورثه و تبیین جایگاه زن

نظر حنابله و احناف

دیدگاه مالکیه، شافعیه و ظاهریه

دیدگاه زیدیه

دیدگاه امامیه و اسماعیلیه

فصل سوم: جایگاه جد در میراث و تأثیر آن بر ارث زن

امامیه

 

فصل اول: مادر

 

فقط مادر به تنهایی وارث باشد

مادر و پدر

مادر و جد

مادر و فرزند

۱ـ مادر و پسر یا پسران

۲ـ مادر، پدر و پسر یا پسران

۳ـ مادر و فرزندان دختر و پسر

۴ـ مادر، پدر و فرزندان دختر و پسر

۵ ـ مادر و دختر

مادر و یک دختر

مادر و دو دختر

مادر و دختران

مادر، پدر، فرزند

مادر، پدر، یک دختر

صورت اول: برای مادر اخوه حاجب وجود نداشته باشد.

صورت دوم: برای مادر، اخوه حاجب وجود داشته باشد.

مادر، پدر، دختران

مادر، پدر، پسر یا پسران

مادر، پدر، فرزندان دختر و پسر

جد و فرزندان

مادر، پدر، زوج یا زوجه

۱ـ مادر،‌ پدر، زوج (بدون  وجود حاجب)

۲ـ مادر، پدر، زوجه (بدون وجود حاجب)

۳ـ مادر، پدر، زوج (با وجود حاجب)

۴ـ مادر، پدر، زوجه (با وجود حاجب)

والدین، فرزندان، زوج یا زوجه

مادر، پدر، پسر، زوج

مادر، پدر، پسر، زوجه

مادر، پدر، پسران و دختران، زوج

مادر، پدر، پسران و دختران، زوجه

مادر، پدر، دختر، زوج

مادر، پدر، دختر، زوجه

مادر، پدر، دختران، زوج

مادر، پدر، دختر، دختر پسر، زوج

مادر، پدر، دختران، زوجه (بخیلیه، منبریه)

مادر، جد، دختر، زوج، خواهر

مادر، زوج یا زوجه، دختر

مادر، زوج، دختر

مادر، زوجه، دختر

مادر، زوجه، دختران

پدر، زوج یک دختر

پدر، زوجه، یک دختر

پدر، زوجه، دختران

مادر، دختران، زوج

پدر، دختران، زوج

مادر، خواهر، جد (خرقاء)

مادر، زوجه، خواهر، جد

مادر، جد، زوج یا زوجه، اخوه

مادر، جد، شوهر، یک خواهر(اکدریه، غراء)

مادر، جد، شوهر، دو یا چند خواهر

مادر، جد، شوهر، خواهر و برادر

مادر، جد، شوهر، برادر

مادر، زوجه، برادر، جد

مادر، زوج یا زوجه، اخوه

مادر، زوج، خواهران ابوینی [یا ابی]

مادر، زوج و یک خواهر ابوینی (ابی)

مادر، زوج، دو یا چند خواهر ابوینی (ابی):

مادر، زوج، یک خواهر ابوینی، یک خواهر پدری

مادر، زوجه، خواهران ابوینی [یا ابی]

مادر، زوج یا زوجه، خواهران مادری

مادر، زوجه، اخوه مادری

مادر، زوج، اخوه مادری

مادر، زوج، یک نفر اخوه مادری

مادر، زوج، دو نفر اخوه مادری

مادر، زوج یا زوجه، اخوه ابوینی، اخوه مادری

مادر، زوج، خواهران (مختلف)

 

مادر، زوج، یک خواهر ابوینی، یک اخوه مادری

مادر، زوج، خواهران ابوینی، یک نفر اخوه مادری

مادر، زوج، خواهران ابوینی (یا ابی)، دو نفر اخوه مادری(ام الفروخ)

مادر (یا جده)، زوج، برادران ابوینی، خواهران مادری (مشترکه)

مادر، زوج، برادران پدری، اخوه مادری

مادر، زوجه، خواهران (متفرقه)

مادر (یا جده)، زوجه، یک خواهر ابوینی (ابی)، یک خواهر مادری

مادر (یا جده)، زوجه، دو خواهر ابوینی (ابی)، یک خواهر مادری

مادر (یاجده)، زوجه، دو خواهر ابوینی (ابی)، دو خواهر مادری

مادر، زوجه، دختر، خواهر

مادر (جده)، زوجه، دختر، خواهر (ابوینی یا ابی)

مادر (جده)، زوجه، دختران، خواهر (ابوینی یا ابی)

*** مادر (یا جده) زوجه، دختر، خواهر مادری، خواهر ابوینی

*** مادر (جده)، زوجه، دختران، خواهر مادری، خواهر ابوینی

*** مادر (جده)، زوجه، دختران، خواهران مادری، خواهر ابوینی

مادر، اخوه

مادر و نوه ها

مادر و فرزند لعان

مادر و فرزند نامشروع

مادر و فرزندان نکاح موقت

مادر و فرزندان شبهه

فصل دوم: دختر و نوه ها

ارث نوه ها  (اولاد الاولاد)

اصل وارث شدن نوه ها

مقدار و کیفیت ارث بردن نوه ها

همراه شدن چند طبقه از فرزندان

همراه شدن با سایر ورثه

شرایط وارث شدن نوه ها

فقط پسر (یا پسران) میت، وارث او باشند

فرزندان، دختر و پسر باشند

فرزندان فقط دختر باشند

فرزند فقط یک دختر باشد

فرزندان فقط دو دختر باشند

دختران (بیش از دو دختر)

دختر و پدر

یک دختر و پدر

پدر و دختران

دختر و  والدین

دختر و نوه ها

دختر و نوه های دختری (اولاد البنت)

دختر و نوه های پسری (اولاد پسر)

دختر و جد

دختر و زوج یا زوجه

دختر و زوج

دختر و زوجه

پدر، دختر و زوج یا زوجه

اولاد پسر(اولاد الابن) و زوج یا زوجه

اولاد دختر (اولاد البنت) و زوج یا زوجه

نوه های مختلف و زوج یا زوجه

دختر و اخوه

دختر، برادر

دختر و خواهر

دختر، دختر پسر، خواهر

دختر و اخوه مختلف (خواهر و برادر ابوینی یا ابی)

دختر، خواهر، جد

دختر و پسر، جد، خواهر

دختر و سایر عصبه

دختر، عمو، عمه

فصل سوم: خواهران

فرائض اخوه

حاجبین اخوه

فرائض عادله عائله و قاصره

تکمله الثلثین

عصبه شدن خواهران و اخوه

مسأله تشریک (تشریک اخوه ابوینی با اخوه مادری در سهم اخوه مادری)

فقط خواهر وارث باشد

الف : خواهر های یک گروه

ب: خواهران متفرقه

خواهر و زوج یا زوجه

خواهران و عصبه

اخوه مختلط

اخوه وجد

اخوه مادری، جد پدری

جد و جده مادری، اخوه

اخوه ابوینی (یا پدری) و جد پدری

اخوه ابوینی، اخوه پدری، جد

خواهران، جد

دختر، خواهر، جد

خواهر، مادر، جد (مسأله خرقاء)

خواهر، مادر، جد، زوج

خواهر، مادر، جد، زوجه

خواهر ابوینی، برادر پدری، جد(عشریه زید)

اخوه مادری و جد

یک نکته در باب رد

رد بر خواهران متفرقه

اجداد و فرزندان اخوه

اولاد الاخوه

«دخترِ دختر» ، «دخترِ خواهر»

فصل چهارم: جده ها

صاحب فرض بودن

طبقه جده ها در ارث

جده های واجد شرایط ارث

سهم ارث جده ها

تفاوت درجه قرب و بعد و تاثیر آن در ارث جده ها

حاجب شدن فرزندان میت برای جده ها

حاجب شدن پدر و مادر میت نسبت به جده ها (و اجداد)

مقدار سهام و کیفیت تقسیم آن بین جده ها

تعداد جده های وارث

مثال هایی از ارث جده ها

 

مادر پدر

مادر مادر،

مادر پدر، مادر

مادر مادر، مادر

مادر پدر، مادر مادر، مادر

مادر پدر، پدر

مادر مادر، پدر

مادر مادر، مادر پدر، پدر

مادر پدر، پدر، مادر

جده مادری، جد مادری (مادر مادر، پدر مادر)

جده پدری، جده مادری

جده پدری، جد پدری، جده مادری، جد مادری

جده مادری، جده پدری، جد پدری(مادر مادر، مادر پدر، پدر پدر)

جد مادری، جده پدری، جد پدری

جده مادری، جد مادری، جده پدری

جده مادری، جد مادری، جد پدری

فصل پنجم: عمه و خاله

مثال هایی از ارث عمومه و خؤوله

عمو، عمه

عمو، دائی

عمو، خاله

عمه ابوینی، عموی پدری

عمه پدری، عموی پدری

عمه مادری، عموی پدری

عمه، خاله

عمو، عمه، دائی، خاله

عمه های متفرقه یا خاله های متفرقه

فرزندان عمومه و خووله

پسر عمه، دختر عمو

دختران عموهای متفرقه، اولاد عمه ها، خاله ها و دایی های متفرقه

عمومه و خووله والدین

فصل ششم: ارث زوجه

 

شرایط لازم برای ارث بردن زوجه

ارث زن به صورت فرض

حاجبین ارث زوجه

ارث زوجه های متعدد

ارث زوجه در فرائض عائله (در صورت زیادتر شدن سهام از اصل مال)

ارث زوجه در صورت انحصار

اموال متعلق ارث

ارث زن از دیه

ارث از حقوق

حقوق حاصله به «شرط لازم ضمن عقد»

حق خیار

حق شفعه

حق قصاص

حق ولا ء عتق:

طلاق مریض

نکاح مریض

نکاح مریضه

نکاح صغیره

نکاح فاسده و نکاح موقت

زوجه لعان شده

متاع البیت

خاتمه

رابطه سبب و نسب

وارث مملوک

خویشاوندان رضاعی

قرابت از چند جهت و چگونگی وراثت آنها

خلاصه و نتیجه