توضیحات
مقدمه
گیاهان به عنوان ثروت هر جامعه و امانتی برای آیندگاه محسوب میشوند. امروزه کارشناسان، گیاهان را زمینهساز ادامه حیات کلیه موجودات زنده و سرسبزی آنها را نشانه پیشرفت علمی و فرهنگی جوامع و زمینه ساز توسعه پایدار میدانند. گیاهان نمونههای بارز پایداری منابع طبیعی و به عنوان ماندگارترین و کاملترین اکوسیستهای زیستی محسوب میشوند که در راس هرم غذایی قرار دارند. گیاهان با تشکیل اولین حلقه زنجیره غذایی به عنوان تولیدکنندگان اولیه شناخته شدهاند به طوریکه از یک طرف با جانوران و از طرف دیگر با یکدیگر و محیط اطراف خود یعنی محیط غیر زنده از جمله سنگ، خاک و آب در ارتباط هستند و بدین صورت چرخه حیات را به گردش در میآورند. بشر به دلیل نیازهای روزمره خود وابستگی کامل به گیاهان دارد. این نیاز او را ترغیب میکند تا با بهرهگرفتن از دانش و روشهای علمی نوین اطلاعات بیشتری در مورد گیاهان به دست آورد. گیاهان گوناگون شرایط خاصی را جهت رشد و نمو خود دارند به طوریکه مجموع این شرایط ارتباط بین گیاه و محیط را توجیه مینماید (امید بیگی، ۱۳۷۴).امروزه تولیدات گیاهی غذای اصلی جامعهی بشری را تشکیل میدهد طوری که بیش از ۹۰ درصد مواد غذایی مورد نیاز انسان از گیاهان تامین میشود (بهداد، ۱۳۸۵). در بین محصولات گیاهی، گیاهان دانه روغنی به دلیل سهم بسزایی که در تولید مواد لیپیدی مورد نیاز بدن انسان دارد، از جایگاه ویژهای برخوردار هستند. افزایش روز افزون مصرف در کشورهای در حال توسعه تقاضا برای تولید مواد غذایی را بالا میبرد. از این رو برای افزایش تولید دو راه حل پیش رو است : افزایش تولید در واحد سطح و افزایش سطح زیر کشت. از آنجایی که پیآمد افزایش سطح زیر کشت، کاهش مراتع و جنگلها و صدمات جبران ناپذیر محیط زیستی است؛ به نظر میرسد تنها راه باقی مانده، افزایش تولید در واحد سطح میباشد (قهرمان و عطار، ۱۳۷۷). در این اواخر توجه اصلاح کنندگان نباتات به گیاهان صنعتی یعنی گیاهانی که دارای ترکیبات شیمیایی مخصوص باشند جلب شده و به ژنهای مفید توجه مینمایند (اهدایی، ۱۳۸۶).هدفهای کلی اصلاح نباتات افزایش عملکرد در واحد سطح، بهتر نمودن کیفیت محصولات کشاورزی و تولید مواد اولیه است. برای نیل به این اهدافش طریق مختلف ولی وابسته وجود دارد: افزایش عملکرد، مقاومت به آفات و امراض، گسترش دامنهی کشت، افزایش کیفیت محصولات گیاهی، واریتههای هیبرید و تولید نباتات جدید زراعی.پنبه (Gossypium hirsutum L.) یکی از گیاهان صنعتی مهمی است که بیشتر با هدف تولید الیاف کشت میشود. میزان عملکرد جهانی آن به طور متوسط ۷۰۹ کیلوگرم در هکتار می باشد و ۳۶ میلیون هکتار سطح زیر کشت جهانی دارد. میزان تولید سالیانه آن ۱۱۷ میلیون تن بوده و کشورهای هند، چین و آمریکا به ترتیب بالاترین سطح زیر کشت پنبه را به خود اختصاص دادهاند (FAO. 2006). پیشرفت تکنیک، تغییرات در سیستم کشت و مسائل جدیدی که در زراعت پنبه مطرح میگردد ضرورت تهیه ارقام جدید با صفات مورد نیاز را ایجاب میکند. یکی از راههای افزایش عملکرد پنبه ارزیابی و انتخاب ارقامی است که از کشورهای خارج وارد شده و در شرایط اقلیمی مناطق مختلف سازگاری خوبی از خود نشان دادهاند(زینلی، ۱۳۷۸).درک و آگاهی از تنوع و شباهت ژنتیکی در درون افراد یا جمعیت ها، برای استفادهی مؤثر از منابع ژنتیکی در یک برنامه اصلاحی مفید هستند (صفوی و همکاران، ۲۰۱۰). در گذشته، ژرمپلاسم پنبه به طور کامل بر اساس صفات مورفولوژیکی، تنشهای غیر زنده و یا خصوصیات بیوشیمیایی که لزوما منعکس کننده تنوع ژنتیکی نبود مشخص میشد. مطالعات انجام شده نشان دادهاند که تعداد کافی از نشانگرهای مورفولوژیکی برای پوشش دقیق ژنوم وجود ندارد و همچنین محیط زیست تاثیر قوی بر صفات مورفولوژیکی دارد. ایزوآنزیمها با اینکه به طور مستقیم مربوط به ژن هستند، اما ذاتا سطح پایینی از چند ریختی را در میان ارقام نزدیک شرح میدهند که استفاده از آنها را در تجزیه و تحلیل ارتباط ژنتیکی و انتخاب به کمک نشانگر، محدود میسازد. از این رو انتخاب ارقام بر اساس نشانگرهای مولکولی قابل اعتماد و مقرون به صرفه خواهد بود (محاسی و همکاران، ۲۰۰۹).استان گلستان از لحاظ دارا بودن انواع گونههای پنبه یک منطقهی بسیار غنی محسوب میشود، به طوری که منبع غنی و بالقوهای را از ژنهای مفید را در اختیار اصلاح کنندگان پنبه قرار میدهد. شناسایی گونههای برتر این گیاه و استفاده از ترکیبات مفید آن میتواند دستو کار مطالعات قرار گیرد.
-۲-۱اهداف تحقیق
١-آگاهی از سطح تنوع ژنتیکی بین ژرم پلاسم های گونه باربادنس و هیرستوم پنبه جهت استفاده در برنامه های اصلاحی آتی.
٢-بررسی صفات آگرومورفولوژیکی و کیفیت الیاف پنبه در گونه های تتراپلویید پنبه
۳- مطالعه همبستگی فنوتیپی ژنتیکی صفات آگرومورفولوژیکی و عملکرد
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.