انقلاب اسلامی، واکاوی چرایی واگذاری قدرت به مهندس مهدی بازرگان

نوع فایل :word 

تعداد صفحات :۲۹۲

این نوشتار بر اساس دعوای فکری صاحبنظران حوزه مسائل ایران در ارتباط با چرایی واگذاری قدرت به مهندس بازرگان سازماندهی شده است. نسبت به چرایی انتخاب مهندس مهدی بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت، نظرات متعارضی از سوی صاحب نظران مختلف بیان شده است. به رغم ظاهر ساده این تصمیم، دلایل این انتصاب در میان گروه های سیاسی کشور سبب شده است که دست آویزی قرار بگیرد برای تخطئه و حمله به یکدیگر، به طوری که دعواهای فکری شکل گرفته پیرامون این موضوع سبب شده است که طیف های مختلف فکری با متهم کردن یکدیگر به فرصت طلبی در این مسأله، فضای تفاهم را به فضایی خصمانه بدون در نظر گرفتن منافع ملی تبدیل سازند. تمام دغدغه نگارنده در این نوشتار سعی بر آن بود تا با ارائه تحلیلی واقع بینانه و بی غرضانه کمکی به ارتقای فضای تفاهم و نزدیکی میان گروه های سیاسی در کشور داشته باشد.در پاسخ به این چرایی، نگارنده ابتدا این نظرات متعارض را در بحث چارچوب مفهومی در فصل اول پژوهش، اسکلت بندی کرد. سپس با استفاده از روش ابطال گرایی در چهار فصل به نقد آن ها پرداخت. از منظر پژوهشی، مبنای پژوهش روش کیفی، از نوع تحلیل محتوائی است و به منظور پیشگیری از روشهای نامناسب در پژوهش، هر فصل این پژوهش مبتنی بر داده های متعارضی است که مؤید و تکذیب کننده هر یک از این نظرات است.نگارنده پس از نقد نظرات مطرح شده، به دلایل زیر در انتصاب مهندس بازرگان رهنمون شد:- عدم جواز امام به روحانیت برای قبول پست اجرایی؛ از نظر امام در آن دوره مهم آن بود که قانون شرع اجرا شود و حکومت در این زمینه ابزاری است برای اجرای قانون شرع. شأن فقیه در این است که با توجه به شناخت و علمی که نسبت به احکام شرعی دارد، بتواند قانون شرع را برای اجرا تصویب و از سوی دیگر بر اجرای آن نظارت کند. این عدم جواز برای قبول پست اجرایی به معنای عدم دخالت روحانیون در سیاست نبوده است.- اعتبار دینی و سیاسی مهندس بازرگان که او را به عنوان گزینه ای قابل اعتماد مطرح ساخته بود. مهندس بازرگان در طول دوره حیات اجتماعی -سیاسی اش، با عملکرد خود توانسته بود به چهره ای موجه و شناخته شده میان روحانیت تبدیل شود. بدین ترتیب طی آن دوره مهندس بازرگان به عنوان نخست وزیر دولت موقت انتخاب شد.