بررسی اثر بخشی آموزش مهارت رفتار جرات‏مندانه بر تصمیم‏گیری و کمال‏گرایی دانش آموزان دختر مقطع سوم دبیرستان منطقه 8 شهر تهران

فایل:word

صفحه:۱۰۵

نوجوانان امیدها و سرمایه‏های آینده جامعه محسوب می‏شوند. نقش بی بدیل این قشر در روند رشد، توسعه و تعالی کشور بر هیچ‏کس پوشیده نیست، لذا هرگونه سرمایه‏گذاری برای این گروه سنی در جهت رشد و شکوفایی به عنوان پشتوانه‏ی اساسی، ضروری است. با توجه به اینکه تعداد بسیاری از نوجوانان ما در مدارس مشغول به تحصیل هستند، آموزش و پرورش یکی از نهادهای بسیار مهم کشور است که با توجه به وظیفه خطیر پرورش افراد اجتماع، مسئولیت عظیمی درغنی شدن هرچه بیشتر سرمایه های علمی و معنوی جامعه برعهده دارد. نیروهای پرورش یافته توسط آموزش و پرورش، باید در زمینه های مختلف اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و علمی ایفای نقش کنند. بنابراین هر چه که یک کشور به آموزش و پرورش خود بها دهد و آنرا غنی­تر سازد به بیراهه نرفته، بلکه رشد و شکوفائی جامعه را تضمین خواهد کرد. پرداختن به این امر در کشورهای در حال توسعه به دلیل کمبود منابع و امکانات و افزایش سریع جمعیت، پررنگ­تر شده و اهمیت بیشتری پیدا می­کند. از جمله مهم‌ترین نگرانی‌های معلمان، مدیران مدارس و خانواده‌های دانش‏آموزان، پیشرفت تحصیلی و جلوگیری از افت تحصیلی آنها می‌باشد. سؤالی که ذهن هر پژوهشگر را درگیر می­سازد این است که “آیا راه حلی وجود دارد که بتوان از منابع مالی و انسانی که هر ساله به میزان وسیعی در آموزش و پرورش کشور صرف می‏شود بهره بیشتری برد؟”. یکی از تدابیر لازم برای بهینه‏سازی آموزش کشور، پرداختن به مسائل و عوامل موثر بر رشد و پیشرفت تحصیلی دانش‏آموزان است. این که چه عواملی بر پیشرفت و موفقیت تحصیلی دانش‏آموزان  تأثیر می­گذارد، یا سهم و مشارکت هر عامل چه اندازه است، همواره از حیطه های مورد علاقه پژوهشگران تربیتی و روان شناسان تربیتی بوده است^[۱](آکوردینو و اسلانی، ۲۰۰۸)

حصول به اهداف آموزشی با وجود آشفتگی ها و ناسازگاری های عاطفی و رفتاری امری مشکل و غیرممکن است و با توجه به اینکه نوجوانان در مقطع سنی خود با مسائل و مشکلاتی در سازگاری با روابط بین فردی، بلوغ، تحصیلی و… مواجه می شوند ایجاد شایستگی‏های لازم  برای مقابله مؤثر و کارآمد با چالش های حال و آینده ضروری به نظر می‏رسد. یکی از راه‏های ارتقای سطح سازگاری دانش آموزان بهره‏گیری از مهارت‏های شناختی من جمله آموزش مهارت رفتار جرات‏مندانه است(برنز^[۲]، ۲۰۰۸)

آموزش مهارت‏های زندگی برای کودکان و نوجوانان همواره به عنوان یکی از اهداف عالی نظام رسمی تعلیم و تربیت بوده است، چرا که رشد و تحول در سایه آموزش این مهارت‏ها حاصل شده و موجب سازگاری و برقراری ارتباط سالم و صحیح کودکان و نوجوانان با اطرافیان می‏گردد، بنابراین برنامه‏ریزی قبلی و هدف‏گذاری دقیق و تلاش مستمر برای آموزش و تقویت آنان ضروری است. جریان ابراز وجود نمودن از کودکی شروع شده و در تمام طول زندگی ادامه دارد. بر این اساس بدیهی است که هرگونه تلاش در خصوص ایجاد و پرورش مهارت‏های مهمی همچون رفتار جرات‏مندانه چه در برنامه درسی رسمی و یا در فعالیت های فوق برنامه مدرسه نمی‏تواند بدون ملاحظه روند رشد دانش‏آموزان در ابعاد مختلف رشدی باشد، به‏ویژه آنکه سالهای حساس رشد اجتماعی کودکان و نوجوانان مقارن با سنین مدرسه اعم از ابتدائی و دبیرستان است، لذا از آنجا که دانش‏آموزان این سنین سرنوشت ساز را در مدرسه سپری می‏کنند، ناگزیر مدرسه موظف است فرصت‏های مناسب برای رشد مهارتهای زندگی را فراهم آورد که مهارت هایی نظیر ابراز وجود، ارتباط موثر، کار گروهی و… را شامل می شود (الیوت و همکاران،  به نقل از نظری نژاد، ۱۳۷۲).

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش رفتار جرات‎مندانه بر تصمیم‏گیری و کمال‏گرایی دختران مقطع سوم دبیرستان انجام شده است تا به این ترتیب گامی دیگر در جهت تحقق اهداف پیشگیرانه در افزایش سازگاری و بهبود تصمیم‏گیری و کاهش کمال‏گرایی منفی نوجوانان برداشته شود کاملا واضح است که اگر اهداف فوق میسر شوند، راهی روشن و هموار جهت شکوفایی و استعدادهای نو، فراهم می‏گردد. این امر موجبات تکامل فردی و اجتماعی تک تک افراد جامعه را فراهم ساخته و در نهایت به پیشرفت جامعه در ابعاد گوناگون منتج می‏شود چراکه نوجوانان امروز تصمیم سازان آینده این مرز و بوم خواهند بود و هرچقدر این تصمیم‏ها مبتنی بر درایت و تدبیر و به دور از وهم و خیال باشد تبعاتی بسیار درخشان‏تر در برخواهد داشت.بطور خلاصه می توان گفت : به دلایل متعدد بسیاری از نوجوانان ما از توانایی تصمیم گیری و انتخاب اصلح برخوردار نیستند و از طرفی برای اصلاح و درمان بسیاری از نابهنجاری‏های شخصیتی همچون کمال‏گرایی منفی  نیاز به آموزش های مفیدی همچون مهارت‏های زندگی است تا آنان بتوانند از حداکثر ظرفیت‏های ذهنی و توانمندی‏های بالقوه خود بهره‏مند شوند بی‏تردید نوجوانان مجهز به مهارت رفتار جرات‏مندانه که رکن مهمی از مهارتهای زندگی است، نسبت به همسالان خود در شرایط مشابه کارآمدی بیشتری از خود نشان می‏دهند. بنابراین شناخت صحیح این قشر عظیم و کوشش در راه حل مشکلاتشان از اهمیت ویژه‏ای برخوردار است (کیامرثی، ۱۳۹۲).

[