بررسی ظرفیت پژوهشی از دیدگاه معلمان و نیازسنجی آموزش پژوهش معلمان ابتدایی شهر مشهد

نوع فایل :word 

تعداد صفحات :۱۰۸

این پژوهش با هدف بررسی ظرفیت پژوهشی معلمان و بررسی نیازهای آموزش پژوهش به آنان انجام شد. روش پژوهش، روش کمی غیرآزمایشی بود. جامعه ­ی آماری شامل کلیه­ ی معلمان زن و مرد نواحی هفت­گانه مشهد در سال تحصیلی ۹۲-۹۱ بود،که با استفاده از روش نمونه­گیری در دسترس از نواحی ۱و ۲ و۳  نمونه مورد نظر انتخاب گردید. همچنین برای بررسی شایستگی­ های پژوهشی معلمان تعداد ۵ نفر از متخصصان پژوهش و تعداد ۱۰ نفر از معلمین خبره به روش نمونه ­گیری هدفمند انتخاب شدند. برای بررسی ظرفیت پژوهشی، از پرسشنامه­ ی ظرفیت پژوهشی با سه مؤلفه­ ی تخصص پژوهشی، انگیزه پژوهشی و فرصت­ها و امکانات پژوهشی در محیط آموزشی استفاده شد. برای احراز روایی از روایی محتوا ( نظر متخصصان پژوهش) و روش تحلیل عاملی اکتشافی استفاده گردید که برای مؤلفه­ی انگیزه پژوهشی، سه خرده مؤلفه­ ی انگیزه درونی، انگیزه بیرونی و بی­انگیزگی و برای مؤلفه­ ی فرصت­ها و امکانات پژوهشی در محیط آموزشی، شش خرده مؤلفه­ ی توجه به علایق معلم در یافتن ایده­ ، تقویت مثبت، کاربردی کردن علم، جستجوی علم به عنوان تجربه اجتماعی و رفتارهای مناسب تحقیقاتی و سبک­های متنوع پژوهشی مشخص گردید. پایایی پرسشنامه با استفاده از روش همسانی درونی برای مؤلفه­ انگیزه پژوهشی ۸۲/۰و مؤلفه­ فرصت­های پژوهشی در محیط آموزشی ۷۲/. محاسبه شد. نتایج نشان داد که به طورکلی از نظر انگیزه­ ی پژوهشی، معلمان به طور معنادار در سطح بالاتری از میانگین و از نظر فرصت­ها و امکانات پژوهشی تفاوت معناداری با میانگین مورد نظر نداشتند. برای بررسی مؤلفه­ ی تخصص پژوهشی معلمان، نیازهای آموزش پژوهش به معلمان از رویکرد نیازسنجی مبتنی بر شایستگی مشخص گردید. طبق این رویکرد، ابتدا شایستگی­ های پژوهشی مورد نیاز معلمان بر اساس مبانی نظری، نظر متخصصان پژوهش و معلمان خبره شناسایی و اولویت بندی گردید. سپس برای اعتباریابی شایستگی­ های شناسایی شده، فهرست  شایستگی­ه ا در قالب پرسشنامه در اختیار معلمین قرار گرفت، نتایج نشان می­داد که میزان شایستگی ­های پژوهشی معلمان در سطح مطلوبی قرار ندارد، که این شایستگی ­ها نشان دهنده­ی میزان تخصص و مهارت و دانش پژوهشی معلمان نیز هست. سپس حیطه­ هایی که معلمین بیشترین نیاز به آموزش را داشتند اولویت­ بندی گردید. پایایی این پرسشنامه ۹۰/۰ محاسبه گردید. همچنین تفاوت معناداری بین وضعیت موجود پژوهش با وضعیت مطلوب پژوهش در بین معلمان وجود دارد.  نظر به اینکه وضعیت پژوهش در بین معلمان مطلوب نیست، باید بر اساس اهداف مهم و کاربردی از جمله برگزاری دوره های عملی برای آموزش فرایند پژوهش، اختصاص ساعتی برای پژوهش، فراهم کردن شرایطی برای ترغیب معلمان به پژوهش، نیازسنجی پژوهشی برای مشخص کردن نیازها و علایق پژوهشی و… جهت بهبود ظرفیت و توانمندی ­های پژوهشی معلمان برنامه ریزی گردد.