تاثیر قرآن و حدیث در دیوان جمال الدین محمدبن عبدالرزاق اصفهانی

نوع فایل :word 

تعداد صفحات :۲۱۵

قرآن، حدیث و ادبیات ارتباط نزدیکی با هم دارند. از نیمه قرن سوم هجری که سرودن شعر پارسی آغاز شد، کم کم و به مرور زمان، اندیشه های دینی و قرآن و حدیث بر شعر نیز تأثیر گذاشت به طوری که در قرن های بعد، کسانی چون سنایی، شعرشان آمیخته با قرآن و عرفان بود. از رهروان سبک سنایی، می توان از جمال­الدین اصفهانی نام برد. هرچند که زیاد به او پرداخته نشده است، اما شعرش سراسر از تأثیر قرآن و حدیث است. جمال­الدین بیشتر از قرآن تأثیر پذیرفته تا از احادیث. بیشترین تأثیرات را می­توان در قصاید او مشاهده نمود. اعتقادات دینی در اشعار او موج می­زند. وی از شیوه های تأثیر پذیری، بیشتر از اقتباس و تلمیح و در مواردی از حل و تضمین استفاده کرده است. بسامد اشعار جمال، راجع­به صفات خدا، پیامبر اسلام (ص)، معراج ایشان، سایر پیامبران الهی، روز قیامت، رزق و روزی و چندین موضوع دیگر است. موضوع این رساله تأثیر قرآن و حدیث در دیوان جمال­الدین است که در پنج فصل بررسی وتنظیم شده است: فصل اول شامل کلیات و تعاریف می باشد که به؛ شرح و بیان مسئله، ضرورت و اهمیت موضوع، اهداف تحقیق، کاربرد نتایج تحقیق، پیشینۀ تحقیق، سؤال های تحقیق و شرح روش تحقیق پرداخته شده است. فصل دوم با عنوان؛ زندگی، آثار و روزگار شاعر تنظیم شده است فصل سوم شامل؛ پیشینه و شیوه های تأثیر قرآن و حدیث در ادبیات فارسی. فصل چهارم که قسمت اصلی رساله را در بر می گیرد، شامل: بررسی محتوایی تاثیر قرآن و حدیث در شعر جمال­الدین که موضوعاتی مثل توحید، صفات خدا،  صفات پیامبر اسلام و معراج ایشان، سایر پیامبران الهی، روز قیامت و موضوعات دیگر را در بر می­گیرد. فصل پنجم نیز با عنوان سایر موضوعات به موضوعات گوناگونی که شاعر به آنها پرداخته است اختصاص دارد. مهمترین مسئله ای که در دیوان استاد به چشم می خورد، تأثیر زیاد قرآن در اشعار اوست که شاعر مسائل دینی واعتقادی خود را در اشعارش تأثیر داده است. همان طوری که در اندیشه های جمال خواهید خواند، وی فردی مسلمان ومقیّد به دین اسلام می باشد، هرچند که در اشعارش به مدح افراد نیز پرداخته است. بیشتر قصاید استاد، مدحی هستند که در بعضی موارد اغراق نیز نموده است. دیوان جمال الدین اصفهانی از مهمترین کتب اشعار مذهبی می باشد که آیینۀ تمام نمای جامعۀ عصر شاعر، ویکی از ارزشمند ترین آثار ادبی – مذهبی جامعۀ ایران در قرن ششم محسوب می شود.