نقد تصوف از منظر ابوالفرج عبدالرحمن ابن جوزی و پاسخ به نقدها با تکیه بر آراء امام خمینی (س)

نوع فایل :word 

تعداد صفحات :۱۵۶

از منتقدان مهم اهل سنت در قرن ششم ابوالفرج عبدالرحمن ابن جوزی (متوفی۵۹۷) است. وی قسمت اعظم کتاب “تلبیس ابلیس” را به نقد آراء و آداب سلوک و رفتار صوفیان اختصاص داده است. به نظر او از جمله خدعه های شیطان با صوفیان ترک کسب و کار و نکاح، عزلت نشینی، پوشیدن خرقه و رواج سماع، نظر بر احداث اعتقاد به حلول و اتحاد و ادعای عشق الهی است. وی در کتاب دیگری به نام “صیدالخاطر” در جاهای گوناگون به نکوهش صوفیه پرداخته، اما مخالفان صوفیه از کتاب تلبیس ابلیس او بیشتر استقبال کرده اند. با این حال وی مشایخ اولیه صوفیه را سلف صالح می داند و از جمله بدعت گذاران محسوب نمی دارد. وی در “صفه الصفوه” نیز از بسیاری از صوفیان به نیکییاد کرده است.از قرن هفتم برخی عالمان شیعه امامیه برای پی ریزی عرفان شیعی کوشیدند. گروهی از علماء که تحت تأثیر ابن عربی و شارحان او هستند میان صوفیه ای که ملتزم به رعایت ظاهر و باطن شرع هستند با آن هایی که آداب و تعالیم غیرشرعی دارند فرق می نهند. به طور کلی تقریبا تمامی علما و فقهای شیعه که در آثارشان گرایشهای عرفانی وجود دارد، از این جمله اند. مثلا در آثار امام خمینی^(س) سخنانی در تجلیل از شیوایی گفتار ارباب تصوف و استفاده از حقایقی که اهل کشف و ریاضت گفته اند وجود دارد. ایشان همچنین در برخی آثار خود احادیث معصومین را در خصوص تهذیب نفس با احوال و مقامات عرفانی تطبیق داده است و عالمانی چون سید بن طاووس و شیخ بهایی و محمدتقی مجلسی را در شمار عرفا دانسته است. در عین حال امام خمینی ^(س) از صوفیه از آن جهت که فقط به امور باطنی دین توجه دارند و به جهات سیاسی و اجتماعی آن بی توجه اند انتقاد کرده است.