نقش تلفن همراه بر فرهنگ ارتباطی کاربران ایرانی

توضیحات

مقدمه

اما با توسعه خدمات تلفن همراه در ایران و افزایش تعداد خطوط اپراتورهای مختلف ، مسایل اجتماعی و فرهنگی جدیدی گریبانگیر جامعه شده است .با توجه به بنیان های ارزشی تلفن همراه می توان گفت این وسیله ارتباطی  دارای جنبه های تخریبی و یا سازندگی گوناگونی در جامعه است که مثبت و یا منفی بودن آن به نوعی به تاثیر متقابل  میزان غلبه و ورود اطلاعات از طریق این ابزار، ارتباط پیدا می کند.این در حالیست هم اکنون  شمار کاربران تلفن همراه در کشور به بیش از ۴۶ میلیون نفر رسیده است که این رقم به عنوان یکی از مهمترین دستاوردهای  دولت نهم به حساب می آید .بدون شک نباید از افزایش برق آسای شمار مشترکان در کشور بی تفاوت عبور کرد وباید آن را روزنه امیدی  دانست  برای ورود جامعه ایرانی به  دنیای  ارتباطات و فناوری اطلاعات، اما افزایش کمی این وسیله ارتباطی بدون توجه به هیچ پیش زمینه فرهنگی جامعه، می تواند خود سرچشمه بسیاری از آسیب های فرهنگی و اجتماعی به حساب آید که به طور مستقیم یا غیر مستقیم زندگی شخصی و اجتماعی تمامی افراد را مورد تهدید قرار می دهد.در همین حال امروزه به دلیل پیچیدگی های گسترده روابط اجتماعی و اداری باید استفاده از تلفن همراه را به عنوان یکی از محبوب ترین ابزار ارتباطی مغتنم شمرد و از فرصت هایی که توسط آن ایجاد می شود استفاده کرده و برای تهدید های آن چاره  ای بیندیشیم البته نباید فراموش کرد که هر فناوری جدیدی که پا به عرصه ظهور می گذارد از نظام باورها و عقاید و فرهنگ افراد یک جامعه فاصله دارد و ظهور تلفن همراه در کشور ما نیز از این امر مستثنی نبوده  به همین  دلیل  در زمینه چگونگی تطبیق آن با نظام های انسانی باید سعی شود نوعی آشتی بین لجام گسیختگی فناوری و اصالت فرهنگی و باورهای جامعه  ایجاد کرد و این فرایند آشتی در واقع همان فرهنگ سازی است که می بایست در کشور ما نیز شکل بگیرد.این درحالیست که وظیفه خطیر  فرهنگ سازی نه تنها به عنوان وظیفه عمومی تمامی سازمان و نهادها مربوطه  محسوب می شود، بلکه تک تک افراد جامعه به صورت خود جوش باید در زمینه ارتقاء فرهنگ استفاده از این وسیله ارتباطی گام برداشته و اقداماتی را انجام دهند.اگرچه متاسفانه ما همیشه در زمینه فرهنگ سازی استفاده از ابزار های نوین تاخیر داریم و پس از فراگیر شدن آنها و ظهور آثار مثبت و منفی این ابزارها در جهت فرهنگ سازی اقداماتی انجام می دهیم.اما در هرحال راهکار های واکسینه کردن جامعه در قبال  فن آوری های روز  باید صورت گیرد  و تاخیر دراین اقدام بهتر از به فراموشی سپردن آن تحت هر شرایطی است.

۱-۱ بیان مساله

امروزه دیگر گریزی از فناوری های نوین نیست اما مسئله ای که در این میان مطرح می شود  این است که تکنولوژی ها جز فواید مرتبط با خود آسیب هایی را نیز به دنبال دارند. تلفن همراه نیز به عنوان یکی از پدیده های نو ظهور عصر دیجیتال و الکترونیک  ازاین امر مستثنی نیست. خصوصا که در دهه اخیر به شدت جای خود را در میان  افراد خانواده و بویژه جوانان باز نموده است.این وسیله ارتباطی نیز مانند سایر فناوری های نوین چون ماهواره و اینترنت علاوه بر داشتن   جنبه های بسیار مثبت دارای آثار منفی و ضد اخلاقی است که چشم پوشی اثرات منفی استفاده از این وسیله می تواند عواقب جبران ناپذیری به دنبال داشته باشد.این درحالیست که به دلیل توسعه سرویس های این وسیله و چند رسانه ای شدن تلفن های همراه نسل جدید که شامل دوربینهای عکاسی و فیلمبرداری و سیستم بولوتوث هستند، آثار مثبت و منفی این فناوری جدید دائما در حال گسترش و پیچیده شدن است.ضمنا با توجه به رشد روز افزون فناوریها احتمال اینکه تلفن های همراه درآینده  مجهر به قابلیت های جدید و پیشرفته تر دیگری شود امری دور از ذهن و غیر قابل پیش بینی نیست به   گونه ای که با فعال شدن سرویس  خدمات رادیویی بسته های اطلاعاتی  تلفن همراه،  پرداختهای بانکی( موبایل بانکینگ) از طریق این وسیله ارتباطی، دسترسی به اطلاعات از طریق ارتباط با شبکه جهانی اینترنت از مصادیق بارز  استفاده از این وسیله ارتباطی است که خود به نوعی در تغییر رفتار فردی وجمعی افراد جامعه تاثیر گذار است و استفاده دائمی از تلفن همراه و تبدیل این وسیله به ابزاری برای امور روزمره، الگوهای جدیدی در رفتارهای اجتماعی پدید می‌آورد.از سویی دیگر در فرهنگ ما معمولا مرسوم است که هر حرفی را که نمی‌توان رودررو و به صورت حضوری به دیگری گفت از طریق تماس تلفنی بیان می شود که این حرکت به عنوان یک ضعف فرهنگی مطرح است که سهولت و فراگیری استفاده از تلفن همراه بر شدت این رفتار می‌افزاید.استفاده از این وسیله ارتباطی در مکان‌های عمومی مسئله دیگری است که غالبا باعث  آزار و اذیت سایر افراد می شودو گاها  اعتراض افراد را بر می انگیزد.صدای زنگ نامناسب،  صحبت یکباره و با صدای بلند و … اغلب رنجش دیگران را موجب می‌شود و در قالب یک ناهنجاری رفتاری قابل بحث و بررسی است. از سویی دیگراستفاده بیش از اندازه و غیرضروری از تلفن همراه برای کاربراسترس و پریشانی ذهنی پدید می‌آورد. این اختلالات به حدی است که نوعی بیماری روانی و عصبی براساس آن تعریف شده است .همچنین ارسال بیش از اندازه پیام کوتاه نیز نوعی وسواس و اختلال ذهنی به دنبال دارد که متاسفانه نزد کاربران نوجوان ایرانی بسیار رایج شده، همچنین ارسال پیام های تبلیغاتی به مشترکان در ساعات مختلف شبانه روز  از دیگر مواردی است که تا کنون سبب اعتراض بسیاری از افراد شده است.تلفن همراه  به عنوان یک وسیله الکترونیکی امکانات مجازی در اختیار کاربران قرار می‌دهد که به راحتی می تواند به ابزاری برای سوءاستفاده تبدیل ‌شود به طوری که  این کاربردهای نادرست در حوزه‌های متنوعی رخ می‌دهد و تلاش برای ایجاد ممانعت‌های قانونی، قضایی، اخلاقی یا اجتماعی در برابر آنها راه به جایی نمی‌برد. گویا فرصت‌هایی که فناوری برای سوءاستفاده پیش‌روی متخلفان قرار می‌دهد همواره یک گام از قوانین بازدارنده جلوتر است. مهم‌ترین تجربه جامعه ما در این حوزه مربوط به سوءاستفاده از گوشی‌های تلفن همراه دوربین‌دیار می شود که  به فاش کردن و اشاعه مسائلی شخصی افراد پرداخته که در عرف و اخلاق جمعی ،جزو حریم خصوصی به حساب می آیند.به همین منظور این تحقیق به بررسی این عوامل پرداخته و در صدد ارائه راه حل مناسب است. تا شاید با کمک به نهادهای مسوول و مرتبط، بتواند گامی در جهت ساماندهی و جهت دهی این چالش های اجتماعی بردارد.