مسولیت مدنی والدین در ازدواج های تحمیلی

توضیحات

مقدمه

 در طول حیات انسانی، همواره عوامل بی شماری جان، مال و بعضاً حیثیت بشری را مورد تهدید قرار داده است و از این رهگذر زیان هایی که به حالت عوامل ناشناخته، بعضاً غیر قابل  پیش بینی و به تعبیری گریز ناپذیر بوده اند.اندیشه دستیابی به ابزار و روش های پیشگیرانه و جبران کننده، از دیر باز، ذهن بشر را به خود      مشغول نموده و همین احساس خطر و فکر چاره اندیشی، موجب کشف و اعمال راه کارهای مناسب اجتماعی، اقتصادی و حقوقی در جهت پیشگیری از این حوادث و جبران خسارت وارده از آن ها گردیده است که می توان به قاعده عدم مشروعیت ورود ضرر به غیر، الزام به جبران خسارت اشاره نمود. ضرر نیزبه دودسته مادی و معنوی تقسیم می شود که هر دو ضرر را می توان برابر قانون مطالبه نمود.امروزه یکی از معضلات اجتماعی ازدواج های اجباری و ناخواسته است که حق مشروع و گزینش همسر را از دختران یا پسران سلب می نماید. مقصود از ازدواج تحمیلی پیوند زناشویی رسمی است که در آن رضایت و اراده ی زوجین یا یکی از آنان نایده انگاشته می شود. بی تردید، علل گوناگونی در بروز این ناهنجاری ها تاثیر دارد که می توان به علل فردی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی اشاره کرد، اما به هر حال باید آثار منفی آن را بر روابط خانوادگی مورد مطالعه قرار داد و آن را به عنوان یک آسیب جدی در نظر گرفت و باید در جستجوی راهی بود که والدین نظر خود را در انتخاب همسر به فرزندانشان تحمیل نکنند. و به جوانان آموخت که تن به ازدواج های تحمیلی ندهند. و باید به پسران و دختران و خانواده ها آموزش و آگاهی لازم در خصوص آثار سوء چنین ازدواجی ارائه نمود که نباید ازدواجی از روی اصرار و اجبار صورت بگیرد و پسران و دختران قربانی خواسته های دیگران نشوند. زیرا ازدواج تحمیلی و اکراهی ازدواجی است که در بیشتر مواقع به جهنم زندگی زنان و شوهران تبدیل می شوند.خانواده ها گمان می کنند محبت و علاقه میان دختر و پسر که می خواهند با هم ازدواج کنند، بعدها بوجود می آید و با در نظر داشتن این مساله فرزندانشان را به ازدواج های ناخواسته ای می کشانند که عواقب آن گریبانگیر زن و شوهر و فرزندانشان و حتی خود والدین می شود. لذا ازدواج های اجباری نمادی از تضییع حقوق انسان ها است و ازدواج هایی که در آن ها میل و رضایت زن و شوهر برای همسری یکدیگر در نظر گرفته نمی شود بعد ها در جریان  زندگی مشترک با آسیب های بیشتری مواجه می شوند.

بند اول-تعریف موضوع:

عنوان این رساله مسولیت مدنی والدین در ازدوج های تحمیلی است که این نوع مسولیت در قلمرو عام مسولیت مدنی قرار میگیرد.ازدواج های تحمیلی و اجباری باید در امنیت حقوقی خانواده مورد بررسی قرار بگیرد. لذا باید مقابله با ازدواج های تحمیلی را یک ضرورت جدی دانست زیرا ازدواج بدون تردید از بزرگترین و مهمترین حوادث زندگی هر انسانی است که موفقیت و شکست در آن برای هر یک از زوجین سرنوشت ساز خواهد بود و در جامعه ی امروز به خصوص در کشور ما در اکثر خانواده ها از سوی والدین و فرزندان این مساله نادیده گرفته می شود و منجر به یک ازدواج ناموفق می شود که حاصلش تباه کردن یک عمر زندگیست.

بند دوم-علت انتخاب موضوع:

آن چه در این تحقیق به عنوان یک مساله مهم مورد توجه قرار گرفته است این است که چگونه در جامعه می توان با ازدواج های تحمیلی مقابله کرد. علت انتخاب این موضوع علاقه اینجانب به حل معضلی از معضلات جامعه است .دراین رساله مسئولیت مدنی والدین در ازدواج های تحمیلی مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد تا هم جنبه ی مقابله با چنین ازدواج هایی وجود داشته باشد و هم اینکه قربانیان ازدواج تحمیلی که متحمل خسارت مادی و معنوی می شوند خساراتشان جبران شود.دوما، حقوق دان بزرگ سده هفدهم اروپا، برای نخستین بار با عبارتی کلی، اصل مسئولیت را بنیان نهاد و به تاسی از وی، نویسندگان قانون مدنی ۱۸۰۴ فرانسه، در تدوین مواد قانونی مرتبط با موضوع مسئولیت مدنی مبادرت به وضع قانون نمودند.بیش از آن مسئولیت مدنی خود به عنوان موضوع مستقل و مجزایی مطرح نبود بلکه شاخه های مسئولیت منحصر به مسئولیت کیفری و مسئولیت اخلاقی و مذهبی بود. در مسئولیت کیفری و اخلاقی قرون اولیه، هدف از اجرای مجازات کینه ستانی و تشفی خاطر قربانیان جرم بود و در این نظام، هیچ توجهی به موضوع جبران خسارت نمی گردید. تنها هدف مجازات ها تنبیه کسی بود که به افراد جامعه یا به خدای قوم و قبیله اهانت و یا آسیبی رسانیده بود.با عنایت به جایگاه نازل خود در این نظام، اندیشه مسئولیت مدنی نتوانست جایگاه درخوری پیدا نماید. با گذشت زمان و رو به افول نهادن نظام مبتنی بر انتقام خصوصی و خانوادگی و ظهور نشانه هایی از سازش های مالی در عوض گذشت از عقوبت بزهکاران، نخستین نشانه های ظهور « مسئولیت مدنی» پدیدار گردید و همین نشانه های اندک، کافی بود با گذشت زمان، لزوم عطف توجه به این نظام جدید را، به عنوان جایگزین نظام های سابق یا نظامی در کنار نظام های موجود، به بشر گوشزد نماید.اگر چه مدت ها طول کشید تا شکاف بین مسئولیت کیفری و مسئولیت مدنی هویدا گردد اما بالاخره این اتفاق میمون واقع گردید و مسئولیت مدنی از مسئولیت کیفری زاده و جدا گردید. شاید بتوان یکی از مهمترین ادله تفکیک نظام مسئولیت مدنی از مسئولیت کیفری را حاکمیت و بسط اندیشه های فرد محور و معتقد به اصالت فرد دانست که اگر چه دیر هنگام، اما، به تدریج باعث تفکیک مسئولیت مدنی از مسئولیت کیفری گردید.لزوم جبران ضررهای وارد شده به یک شخص را مسئولیت مدنی می گویند. این مسئولیت ناشی از بی مبالاتی اشخاص است و هدف از آن، جبران ضرر وارده به زیان دیده است. در نظام سنتی جبران خسارت، مبنای تحقق مسئولیت مدنی، اثبات و احراز تقصیر مرتکب و عامل ورود خسارت بود. از نظر دوما، تقصیر نه تنها یک معیار یا یک عامل (در ردیف معیار ها و عوامل) مسئولیت مدنی بود بلکه هم چنین شرط واقعی ایجاد مسئولیت بود. در این نظام تصور «مسئولیت بودن تقصیر» امکان پذیر نبود.

بندسوم-سوالها و فرضیه های تحقیق:

الف- سوالات تحقیق:

۱-آیا میشود با وجود موانع قانونی موجود برای والدین مسولیت مدنی فرض نمود؟۲- آیا صحیح است که والدین را محکوم به جبران خسارت نمود؟۳-آیا نباید قانونی تدوین شود که در راستای حمایت از قربانیان ازدواج های تحمیلی باشد؟ آیا مقررات فعلی به نحوی  است که بتواند جبران خسارت شخص زیان دیده را نماید و چنانچه خسارتی وارد گردد آیا شخص زیان دیده می تواند از طرق پیش بینی شده ی قانونی خسارت خود را جبران نماید و آیا می توان از طریق نظریه مسئولیت مدنی والدین جلوی این معضل اجتماعی را گرفت یا از آمار ازدواج تحمیلی کاست؟

  ب : فرضیه های تحقیق:

۱-بر اساس ماده ۱ قانون مسولیت مدنی فرض مسولیت مدنی والدین در ازدواج های تحمیلی صحیح است و عقل وشرع نیز عدم پذاخت خسارت های مادی و معنوی را  ظلم می داندوضلم نیزدرنظرخداوندامری قبیح است بنابراین حکم به عدم جبران خسارت معنوی،ازجانبخداوندامری قبیح است حتی عدم جبران خسارت ازسوی والدین زیراعنوان پدرومادریک مسولیت اضافه ای رابرای امرازدواجبردوش والدین میگذارد۲-  هدف از تحقیق حاضر روشن کردن زوایای پیدا و پنهان مسئولیت مدنی والدین در ازدواج های تحمیلی است و اینکه با بررسی و دقت در قوانین با مقررات موجود روشن نماییم که مسئولیت مدنی والدین در ازدواج های تحمیلی بر اساس کدام نظریه مسئولیت بوده۳- لذا با توجه به مفاد قانون مسولیت مدنی هر کس که به دیگری ضرری وارد کند باید جبران خسارت کند بنابراین والدینی که با ازدواج تحمیلی موجب خسارات مادی و معنوی به فرزندانشان میشوند باید جبران خسارت کنند. والدین در ازدواج و انتخاب همسر برای فرزندانشان وظایف و مسئولیت هایی در این خصوص دارند و چنانچه در نتیجه ی تحمیل نظر خود در انتخاب همسر برای فرزندانشان آسیب های ازدواج تحمیلی گریبانگیر فرزندانشان شود مسولیت مدنی دارند.با توجه به جایگاه مهم ازدواج در زندگی هر شخصی با توجه به این که این امر مهمترین حادثه ی زندگی هر فرد می باشد در این تحقیق به بررسی مسئولیت مدنی والدین در ازدواج های تحمیلی می پردازیم،

بند چهارم-پیشینه تحقیق

در رابطه با مسولیت مدنی والدین در ازدواج های تحمیلی تاکنون تحقیقی انجام نگرفته است.وتحقیق پیش رواز این حیث که در راستای حمایت از قربانیان ازدواجهای تحمیلی صورت گرفته از جنبه نو آوری برخوردار است ومحققین گذشته در رابطه با این که والدین در این خصوص مسولیت مدنی دارند هیچ تحقیق و بررسی ای انجام نداده اند.

بندپنجم-نوع وروش انجام تحقیق:

الف-نوع انجام تحقیق:

این تحقیق از نوع تحقیقات کاربردی است به این علت که در راستای حل معضل ازدواج های تحمیلی که نابود کننده خانواده ودر نهایت یک جامعه میباشد مورد بررسی قرارگرفته شده است تا هم قانونگذار در راستای حل این معضل با تدوین قوانینی شفاف مختص این موضوع قراربگیردو هم اینکه والدین نقش خودشان را در انتخاب همسرگزینی برای فرزندانشان بدانند و نظراتشان را بر آنان تحمیل نکنند.وهمچنین در این رساله به آثار مخرب ازدواج تحمیلی پرداخته شده که چه پیامدهای را گریبان گیر خانواده ودر نهایت جامعه میکندو چگونه میتوان این معضل اجتماعی را حل نمود..ازنظرعلمی نیزنتایج حاصله ازاین کارتحقیقی برای مجامع علمی ودانشگاهی می تواند مفیدفایده باشذ

ب-روش انجام تحقیق:

روش انجام این این تحقیق از طریق گرداوری اطلاعات به شیوه کتابخانه ای و میدانی است. در روش کتابخانه ای کتبی در زمینه اجتماعی و روانشناسی در رابطه با انتخاب همسر،ازدواج تحمیلی و…مورد مطالعه و بررسی قرارگرفت و همچنین ازکتب حقوقی راجع به مسولیت مدنی مورد مطالعه و فیش برداری قرارگرفت.و در روش میدانی نیزازطریق مصاحبه وپرسشنامه اطلاعات مورد نظر مورد مطالعه قرارگرفت.و در فرم ویژه سوالاتی روان وساده پیرامون موضوع تدوین شد که با بررسی های لازم به زوایای این موضوع بپردازیم و اطلاعاتی را در مورد ازدواج های تحمیلی جمع آوری کنیم

بند ششم-موانع ومشکلات تحقیق:

محدودیتهایی همچون نوبودن موضوع وعدم سابقه تحقیق و پزوهش درمورد آن،ازموانع پیش رودراین پزوهش می باشد

بند هفتم-ساختارتحیق:

.این تحقیق درسه بخش تهیه وتنظیم شده است:دربخش اول به بررسی وشناسایی اختصاصی مسولیت مدنی می پردازد ودر بخش دوم مفهوم ازدواج های تحمیلی و علل و انواع آن مورد تحقیق وبررسی قرارگرفته ودربخش سوم به مسولیت مدنی والدین در ازدواج های تحمیلی میپردازد ودرنهایت با نتایجی که گرفته میشود راهکارهای جلوگیری از ازدواج های تحمیلی پیشنهاد می شود