بررسی تأثیر قدرت و جنسیت بر گزینش راهبردهای معذرت خواهی در زبان فارسی

نوع فایل :word 

تعداد صفحات :۱۳۹

یکی از کنش­ گفتار­ها، کنش ­گفتار معذرت­ خواهی است که در ارتباطی دوسویه با عوامل اجتماعی قرار دارد. دو عامل مهم اجتماعی که در کنش ­گفتار­ها و به تبع آن کنش­ گفتار معذرت­ خواهی تأثیری مستقیم دارند عوامل جنسیت و قدرت می­باشند که هردو در یک بازه­ی مشخص زمانی میان دو فرد یا دو گروه ثابت می­باشند. درک و دریافت میزان و چگونگی اثر هریک از این دو عامل در گزینش راهبرد­های معذرت­خواهی جداگانه و در مقایسه با هم می­تواند در درک، شناخت، و بهبود کارکرد­ها­ی توانش ارتباطی و تعامل افراد با درجات متفاوت یا یکسان اجتماعی و نیز با دو جنس مخالف یا یکسان زن و مرد موثر واقع شود. درک وتولید کنش ­گفتار­ها و به ویژه کنش ­گفتار معذرت­ خواهی ضرورتی است که مستلزم توجه و تحقیق در هر جامعه­ ی زبانی می­باشد. پژوهش حاضر، به بررسی راهبرد­ها­ی معذرت­ خواهی در جامعه ­ی زبانی فارسی برمبنای تفاوت­های جنسیتی و تفاوت سطح قدرت از طریق بررسی و مقایسه ­ها­ی آماری، کمی و کیفی نتایج پرداخته­‌است. به این منظور ابتدا یک پرسش­نامه ­ی تشریحی شامل ده سئوال براساس چارچوب سوگیموتو(۱۹۹۷) طرح و در میان صد نفر (پنجاه زن و پنجاه مرد) توزیع گردیده­‌است. نتایج بر اساس داده­ها­ی به­دست آمده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته ­است. تحلیل آماری نشان داد که نه تنها بین جنسیت و راهبرد­ها­ی عذرخواهی، و نیز قدرت و راهبرد­ها­ی عذرخواهی ارتباط معنی­ داری وجود دارد، بلکه تعامل جنسیت و قدرت نیز با راهبرد­های معذرت­ خواهی دارای ارتباطی معنی­دار است؛ به عبارت دیگر جنسیت فرد و سطح قدرت او نسبت به مخاطب، هم مستقل از هم و هم در تعامل با هم، به صورت ناخودآگاه در انتخاب شیوه و راهبرد عذرخواهی او موثر می­باشند. براساس یافته ­ها­ی این پژوهش مردان نسبت به زنان و نیز افراد در سطح قدرت بیشتر نسبت به افراد در سطح قدرت کمتر و خنثی در عذر­خواهی از خصوصیات متفاوتی برخوردار بودند.