تبیین جامعه شناختی رابطه ی بین سبک زندگی و مدیریت بدن در میان زنان شهر سنندج

نوع فایل :word 

تعداد صفحات :۹۸

در وضعیت کنونیِ موسوم به مدرنیته ­ی متأخر که خطوط و مرزهای تمایزهای اجتماعی به فراخور سبک­های زندگی و مصرف فرهنگی شکل می­گیرد، ابعاد، سطوح، کیفیات و شیوه ­های مدیریت بدن بسیار پیچیده و حایز اهمیت گشته است. به طور کلی، در این دوران که جهان به پدیده ­ای چندفرهنگی تبدیل شده است، فناوری پیشرفته، انسان­ها را از کارخانه­های تولید صنعتی بیرون رانده، زمان و فضا به واسطه ارتباطات و سیستم ­های حمل و نقل پرسرعت به میزان قابل ­توجهی تغییرکرده است و مرزهای میان ملل، انسان­ها و فرهنگ­ها نفوذپذیر ش ده­اند، می­توانیم به چرخش نامحسوس اما حقیقی کانون­توجه اندیشه اجتماعی به مسائل مربوط به بدن، شهروندی، نظام اطلاعات، جهانی­ شدن و جهان­ های سیبرنتیک اشاره کنیم ( سیدمن، ۳۵۷:۱۳۸۶). امروزه بدن جزیی از مفهوم «خود» و عوامل کارکردی و ساختاری است و تعامل با محیط و دیگر مردم را امکان پذیر می­سازد جذابیت جسمانی از جمله موضوعاتی است که در این دوران استانداردهای جدیدی پیدا کرده و از عوامل شکل ­دهنده ­ی روابط افراد محسوب می­شود، به طوری که مدیریت بدن واجد اهمیت و دلالت مضاعف گشته است و رفتارهای گوناگون بهداشتی نظیر بدن­سازی، رژیم­ های غذایی، تجهیزات ورزشی و آرایشی مختلف برای مراقبت از بدن پدیدار شده است (رضایی و دیگران،۱۳۸۹: ۱۴۲). داشتن بدن زیبا در وضعیت کنونی نشانه­ ی ارزش­های اجتماعی و تا حدودی سازوکار قدرت و کنترل اجتماعی است. مطالعه زیبایی ظاهری و بدن انسانی از مسائل مهم جامعه امروزی است. سرچشمه این تحول از آنجاست که در جوامع پیشامدرن فرد در جمع مستحیل بود و انتخاب و تغییر شرایط موجود به مانند جوامع مدرن امروزی زمینه­ای برای ظهور پیدا نمی­کرد (خواجه نوری و دیگران،۱۳۹۰: ۲۲).  در دوران مدرن، نوع مدیریت کردن ظاهر بدن به منزله یک معرف هویتی، در برداشت افراد از خویشتن خود و قضاوت­های دیگران در مورد نمای ظاهری آنان نقشی کلیدی پیدا کرده است (ابراهیمی و ضیاءپور،۱۳۹۱: ۱۲۶). ممکن است اعضای یک گروه اجتماعی به واسطه­ی قضاوت، پاداش­ده ی و تنبیه افرادِ دارای اندازه، شکل، وزن و عضله متفاوت، همدیگر را متقاعد کنند که بدن­هایی به لحاظ اجتماعی مقبول و شبیه بسازند (جونز و هی­یس،۲۰۰۹: ۷). این حساسیت در میان زنان و دختران جوان بیش از مردان است (هوانگ و همکاران،۲۰۰۷: ۷). بسیاری از زنان از ظاهر فیزیکی و بدن خود رضایت ندارند (اسپیتزر و همکاران،۱۹۹۹: ۵۴۷). برای زنان، تصویر بدن و باریک اندامی با جذابیت، کنترل بر نفس، مهارت اجتماعی، موفقیت شغلی، و جوانی تداعی می­شود (گروگن،۲۰۰۰: ۳۵۶). از منظری جامعه­شناسانه مبرهن است که کنترل و نظارتی که بر بدن زنان اعمال می­شود در خدمت تقویت و بازتولید نظم اجتماعی است؛ به تعبیر فوکو بدن زنان به عنوان سرمایه­ ای اجتماعی تحت­تأثیر الزام اجتماعی ­ای که ارزش و فرم آن را تعیین می­کند تغییر شکل می­دهد و این تغییر شکل به تغییر منزلت یا وضع اجتماعی آنان کمکی شایان­ توجه می­کند (مهدوی و عباسی اسفجیر،۱۳۸۹: ۱۳۲). به طورکلی بدن پدیده­ای است که به صورت اجتماعی برساخته می­شود (کریگر و اسمیت،۲۰۰۴: ۹۴۱). بر این اساس، نظر به اهمیت فزاینده­ی بدن و شیوه­های مدیریت آن در دوران مدرن، از یک سو، و برجسته­شدن روزافزون این پدیده در جامعه­ی ما و تعارض آشکار ابعاد و مؤلفه ­های آن، همچون آرایش دختران و زنان و استفاده از لباس­های چسبان و کوتاه و بدن­نما، با آموزه ­های دینی و بافت اجتماعی، هنجاری، عرفی و قانونی (فاتحی و اخلاصی،۱۳۸۷: ۱۰)، تحقیق حاضر در پی تبیین رابطه ­ی مدیریت بدن با یکی از عمده­ ترین متغیرهای تأثیرگذار در برساخت مرزبندی­ های اجتماعی، یعنی سبک زندگی، و به طور کلی در پی تبیین سازوکار برساخت بدن در متن وضعیت عینیِ روابط و مناسبات اجتماعی می­باشد.