توضیحات
- مقدمه
سرمایه فکری،ابتکار و ارزش آفرینی امروزه موضوع خاص مورد توجه مدیران، سرمایهگذاران، موسسات اقتصادی و دولتها است.این موارد به عنوان موضوع مطالعات اخیراً در دانشگاهها و محیطهای حرفه ای افزایش یافته است.امروزه شمار زیادی از سازمانها با نیاز روز افزون به داشتن خلاقیت،مزیت رقابتی و انعطاف پذیری متحورانه روبرو هستند.اهمیت نیاز به رقابت پذیر و بهره ور بودن و رویارویی با مخاطرات آتی همراه با تغییرات سازمانی روز بروز افزایش یافته است.بر طبق نظر سازمان همکاری و توسعه اقتصادی، بسیاری از شرکتها امروزه در آموزش کارکنان، تحقیق و توسعه،ارتباط با مشتری،سیستمهای کامپیوتری و تبلیغات سرمایه گذاری میکنند. این سرمایه گذاریها اغلب به عنوان سرمایه فکری نام برده میشوند و با سرمایه مالی و فیزیکی در بعضی از کشورها مقایسه میشوندمهمترین جزء از منابع شرکت دارایی های فیزیکی و ملموس آن محسوب نمی گردد،بلکه منابع و دارایی های ناملموس بدلیل کمیاب،ارزشمند و غیر قابل تقلید بودن بسیار با اهمیت هستند.در فرایند یافتن یک روش برای اندازه گیری و ارزیابی داراییهای نامشهود،سرمایه های فکری می توانند یک مدل جدید کامل برای مشاهده ی ارزش سازمانی ارائه کنند.سرمایه های فکری می توانند یک ابزار جدید برای مشاهده ارزشهای پنهان سازمانی محسوب گردندچندین مؤلف این تغییر در سرمایه گذاری را به عنوان ظهور یک دانش جدید در اقتصاد معرفی کرده اند.دیگر مؤلفان به سرمایه فکری به عنوان منبع اصلی ارزش آفرینی در اقتصاد جدید تاکید کردهاند(زگال و مالول،۲۰۱۰).اهمیت موضوع سرمایه فکری موجب شده است تا در تحقیق حاضر به بررسی این موضوع و رابطه آن با عملکرد سازمانی پرداخته شود. بدین منظور در فصل حاضر به مباحث پیرامون کلیات تحقیق نظیر بیان مساله، اهداف،فرضیهها و روش تحقیق پرداخته شده است.
۱-۲- بیان مسئله
در دهههای گذشته عامل اصلی عقب ماندگی کشورهای در حال توسعه را عمدتا کمبود سرمایههای مالی و فیزیکی میدانستند،اما امروزه آشکار شده است که تزریق سرمایههای مالی و فیزیکی لزوما باعث رشد و توسعه این کشورها نمیشود(شجاعی و همکاران،۱۳۸۹).اما مهمترین مسئله در زمینه سرمایه فکری چگونگی مفهوم سازی،درک،ارزیابی و اندازه گیری این نوع دارایی است.سرمایه فکری مانند دارایی های سنتی نیازمند مدیریت موثر و کارآمدی می باشد.ارزش سرمایه فکری معمولا به عنوان تفاوت میان ارزش بازار و ارزش دفتری واحد تجاری بیان می شود.محققان به افزایش واگرایی میان ارزش بازار و ارزش دفتری پی برده اند؛ واگرایی میان این دوارزش به صراحت بیانگر این است که در تهیه صورت های مالی اساسی از جمله ترازنامه برخی از عوامل مولد ارزش بازار و ارزش دفتری تا حدود زیادی می توان میزان سرمایه فکری سازمان را اندازه گیری کرد. یکی از مشکلات اصلی سیستمهای سنتی حسابداری عدم کفایت و ناتوانی آنها در سنجش و ملحوظ نمودن ارزش سرمایههای فکری در صورتهای مالی شرکتها است.امروزه نقش و اهمیت سرمایه فکری بکار گرفته شده در قابلیت سودآوری پایدار و مستمر بیش از بازده سرمایه مالی به کار گرفته شده است(رستمی و دیگران،۱۳۸۵).حتی استانداردهای حسابداری بین المللی و استانداردهای گزارشگری مالی بین المللی نیز خیلی از مفاهیم،اصول و روشهای ارزش گذاری سرمایه فکری را شامل نمیشود.ضعف مربوط به شناخت حسابداری سرمایه فکری و نقش آن در فرایند ایجاد ارزش باعث میشود که در صورتهای مالی مقداری از ارزشهایشان را از سهامداران و دیگر استفاده کنندگان مخفی کنند.پس سؤال اصلی این است که مؤلفههای سرمایه فکری کدامند و آیا سرمایه فکری با عملکرد شرکتها مرتبط است؟
۱-۳- ضرورت و اهمیت انجام تحقیق
در محیط اقتصاد دانش بنیان امروزی، سرمایه های فکری ارزش و اهمیت بیشتری را برای سازمان ها و بنگاه ها به نسبت سرمایه های فیزیکی دارند و به تعبیری سرمایه های فکری به عنوان سرمایه های واقعی و جزء استراتژیک ترین سرمایه های سازمان های عصر حاضر بویژه برای مراکز تحقیقاتی و سازمان های دانش بنیان مطرح می باشند.همگام با چرخش از سوی اقتصاد مبتنی بر صنعت به اقتصاد مبتنی بر دانش، سازمان ها نیز خود را بر آن داشته اند تا با تکیه بر دانش و اطلاعات و استفاه از آن در فرایند کسب و کار توان رقابتی خود را افزایش دهند.یکی از مهمترین مشکلات سیستم های حسابداری سنتی ناتوانی آنها در سنجش و اندازه گیری سرمایه های فکری شرکت ها است.به همین دلیل تمایل به سنجش و لحاظ کردن ارزش واقعی دارایی های نامشهود و فکری در صورت های مالی شرکت ها بیش از پیش افزایش یافته است.در کشور ما نیز تحقیقات متعددی به بررسی رابطه سرمایه فکری و اجزای آن با عملکرد پرداخته اند.اما به دلیل اهمیت این موضوع هنوز جا برای تحقیقات گسترده تر وجود دارد.در این تحقیق سرمایه فکری در یک صنعت خاص(کاشی) مورد بررسی قرار گرفته و رابطه آن با عملکرد که از طریق بهره وری،سودآوری و ارزش سهام بازار سنجیده می شود،تعیین میگردد.
۱-۴- اهداف و کاربرد نتایج تحقیق
هدف اصلی تحقیق حاضر تعیین مولفه های سرمایه فکری و بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و عملکرد میباشد. علاوه بر این هدف، اهداف فرعی زیر را نیز میتوان برای این پژوهش در نظر گرفت:۱- بررسی رابطه بین سرمایه انسانی و یادگیری و آموزش۲- بررسی رابطه بین سرمایه انسانی و تجربه و تخصص۳- بررسی رابطه بین سرمایه انسانی وخلاقیت و نوآوری۴- بررسی رابطه بین سرمایه ساختاری و سیستم ها و برنامه ها۵- بررسی رابطه بین سرمایه ساختاری و تحقیق و توسعه۶- بررسی رابطه بین سرمایه رابطه ای و استراتژیک۷- بررسی رابطه بین سرمایه رابطه ای و ارتباط با مشتری۸- بررسی رابطه بین سرمایه رابطه ای و دانش مشتری۹- بررسی رابطه بین سرمایه انسانی و عملکرد۱۰- بررسی رابطه بین سرمایه ساختاری و عملکرد۱۱- بررسی رابطه بین سرمایه رابطه ای و عملکرد۱۲- بررسی رابطه بین سرمایه فکری و بهره وری۱۳- بررسی رابطه بین سرمایه فکری و سودآوری۱۴- بررسی رابطه بین سرمایه فکری و ارزش سهام شرکتانتظار میرود نتایج تحقیق حاضر مورد استفاده همه فعالین در حوزه حسابداری و امور مالی شرکتها به لحاظ تعیین مؤلفههای سرمایه فکری و نیز بررسی متغیرهای عملکردی و آزمون تاثیر سرمایه فکری بر این متغیرها قرار گیرد.
۱-۵- فرضیات پژوهشی
جهت حصول به اهداف تحقیق حاضر فرضیه های زیر مطرح و مورد آزمون قرار گرفته است:۱- سرمایه انسانی شامل یادگیری و آموزش می باشد.۲- سرمایه انسانی شامل تجربه و تخصص می باشد.۳- سرمایه انسانی شامل خلاقیت و نوآوری می باشد.۴- سرمایه ساختاری شامل سیستم ها و برنامه ها می باشد.۵- سرمایه ساختاری شامل تحقیق و توسعه می باشد.۶- سرمایه رابطه ای شامل استراتژی می باشد.۷- سرمایه رابطه ای شامل ارتباط با مشتریان می باشد.۸- سرمایه رابطه ای شامل دانش مشتری می باشد.۹- بین سرمایه انسانی و عملکرد رابطه مستقیم وجود دارد.۱۰- بین سرمایه ساختاری و عملکرد رابطه مستقیم وجود دارد.۱۱- بین سرمایه رابطه ای و عملکرد رابطه مستقیم وجود دارد.۱۲- سرمایه فکری بر عملکرد تاثیر می گذارد.۱۳- سرمایه فکری بر بهره وری تاثیر می گذارد.۱۴- سرمایه فکری بر سودآوری تاثیر می گذارد.۱۵- سرمایه فکری بر ارزش سهام شرکت تاثیر می گذارد.
۱-۶- قلمرو تحقیق
هر تحقیق باید دارای قلمرو و دامنه مشخصی باشد.تا محقق در تمامیمراحل تحقیق بر موضوع تحقیق احاطه کافی داشته باشد.قلمرو موضوعی:این تحقیق به تعیین مؤلفههای سرمایه فکری و بررسی ارتباط بین سرمایه فکری و عملکرد شرکتها میپردازد.قلمرو مکانی:قلمرو مکانی این تحقیق کارخانههای کاشی استان یزد میباشد.قلمرو زمانی:دادههای مرتبط با این تحقیق در سال ۱۳۹۱ جمع آوری شده است.
۱-۷- روش تحقیق
روش تحقیق حاضر از این جهت که نتایج مورد انتظار آن را میتوان در فرایند ارتقا بینش در خصوص سرمایه فکری به خدمت گرفت از نوع “کاربردی” میباشد و از نظر اجرا توصیفی –همبستگی است. و به لحاظ کنترل محقق بر متغیرها غیر آزمایشی است.
۱-۸- تعریف واژه ها
۱-۸-۱- سرمایه فکری
تعریف نظری: سرمایه فکری بسته ای از اطلاعات مفید است که شامل: مواد، دانش ،اطلاعات ، اموال و تجربه فکری است که می تواند برای ایجاد ثروت مورد استفاده قرار گیرد( توماس استورات ،۱۹۹۷،۱).سرمایه فکری به سه دسته سرمایه انسانی،ساختاری و ارتباطی تفکیک می شود.
نقد و بررسیها
هیچ دیدگاهی برای این محصول نوشته نشده است.