جایگاه فرهنگی ـ هنجاری اتحادیه اروپا در نظام جهانی

توضیحات

ب) اهداف تحقیق:

با توجه به طرح مسأله و بیان شکل کلی پژوهش، اهداف ذیل در راستای بررسی تأثیر   ویژگی­های ارزشی و هنجاری اتحادیه اروپا بر نقش و جایگاه این اتحادیه در نظام جهانی دنبال می­شود:معرفی پیشینه اتحادیه اروپا و زمینه ­های شکل­گیری آن.معرفی نظریۀ سازه­انگاری.بررسی مفاهیم قدرت مدنی (غیرمادی)، قدرت نرم و قدرت هنجاری.واکاوی نقش و تأثیر قدرت هنجاری و هویت یکسان اروپایی بر جایگاه این اتحادیه در جامعه جهانی.بررسی جایگاه اتحادیه اروپا در جامعه جهانی با تأکید بر سال­های پس از ۱۱ سپتامبر.تجزیه و تحلیل سیاست­های چندپاره اعضای اتحادیه اروپا و تأثیرگذاری آن بر نقش ارزشی ـ هنجاری جهانی این اتحادیه در جامعه جهانی.

پ) اهمیت و ارزش تحقیق:

اتحادیه اروپا به عنوان یکی از مهمترین بازیگران نظام بین­الملل مطرح است. این در حالی است که شکل­گیری اتحادیه اروپا مفهوم «دولت ـ ملت» را دچار تحول گردانید و مفهوم جدیدی را وارد علم روابط بین­الملل گردانیده است. پژوهش­های انجام شده در خصوص نقش و جایگاه اتحادیه اروپا در نظام جهانی بیشتر بر بُعد اقتصادی این اتحادیه تأکید داشته­اند در حالی که پژوهش حاضر ضمن نیم نگاهی به جایگاه اقتصادی اتحادیه بر نقش و جایگاه فرهنگی ـ هنجاری آن تکیه دارد؛ به همین علت بخشی از اهمیت و نوآوری تحقیق به این موضوع باز می­گردد. عدم پژوهشی جدی در این زمینه و خلاء پژوهشی در این راستا بر این اهمیت افزوده است که نگارنده امیدوار است به بخشی از سؤالات مهم در این زمینه پاسخ بگوید. شناخت این اتحادیه با بسیاری از این مسائل مرتبط است که بر ارزش پژوهشی تحقیق حاضر می­افزاید؛ که نگارنده امیدوار است با جمع­آوری داده­ها در این زمینه، بخشی از زوایای پنهان و خارج از ظاهر را نمایان سازد.

ت) سؤال اصلی تحقیق:

ویژگی­های ارزشی و هنجاری اتحادیه اروپا چه تأثیری بر نقش این اتحادیه در نظام جهانی دارد؟

ث) مفروضات:

پژوهش حاضر با توجه به سؤال اصلی دارای اصول مفروضی به شرح ذیل می­باشد:اتحادیه اروپا متشکل از ۲۷ عضو می­باشد که اعضای آن درصددند تا ذیل یک واحد سیاسی به نقش­پذیری در نظام جهانی بپردازند.همگرایی و هویت یکسان بر انسجام اعضای اتحادیه اروپا در مسائل بین­المللی می­افزاید.اختلافات اساسی میان اعضای اتحادیه اروپا به ویژه اعضای قدرتمند این اتحادیه، جایگاه این اتحادیه را در نظام جهانی تضعیف خواهد نمود.اتحادیه اروپا با قابلیت­های اقتصادی بالا در پی همگرایی و انسجام بیشتر در زمینه­های سیاسی می­باشد.اختلافات درونی میان اعضای قدرتمند اتحادیه اروپا زمینه را برای اختلافات میان سایر اعضاء فراهم می­آورد که بر هویت یکسان اتحادیه مؤثر است و جایگاه قدرتمند اتحادیه اروپا در نظام جهانی را با تردید مواجه می­سازد.

ج) فرضیه اصلی:

ارزش­های هنجاری مربوط به دموکراسی، هویت جمعی، دیپلماسی فعال، افزایش نقش در هنجارهای بین­المللی، احترام به حقوق بشر و ارتقای آن، احترام به حکومت قانون و غیره از جمله ویژگی­های اتحادیه اروپا هستند که نقش مؤثری در ارتقای جایگاه این اتحادیه در جامعه بین­الملل ایفا می­نمایند.

چ) متغیرهای پژوهش:

1. متغیر مستقل: ویژگی­های ارزشی و هنجاری اتحادیه اروپامتغیر وابسته:

جایگاه هنجاری اتحادیه اروپا در نظام جهانیتغیر کنترل:منافع ملی اعضای اتحادیه اروپا

ح) تعریف مفاهیم:

۱) اتحادیه اروپا: ایده اروپای واحد موضوع دیرینی در تفکر سیاسی اروپا بوده است. اتحادیه اروپا یک اتحادیه اقتصادی و سیاسی متشکل از ۲۷ کشور اروپایی است. منشأ اتحادیه اروپا به جامعه اقتصادی اروپا (بازار مشترک)، جامعه ذغال سنگ و فولاد (پیمان پاریس ۱۸ آوریل ۱۹۵۱) و توافقنامه رم که در مارس ۱۹۵۷ بین شش کشور آلمان، بلژیک، فرانسه، ایتالیا، لوکزامبورگ و هلند شکل گرفت، باز می‌گردد. پس از شکل گیری ابتدایی این اتحادیه، با اضافه شدن اعضای جدید، اتحادیه اروپا طی ۵ دهه بزرگ‌تر شده است. اعضای این اتحادیه در دسامبر ۱۹۹۱، برای بررسی پیمان ماستریخت، در جهت ایجاد چارچوبی قانونی برای اتحادیه با یکدیگر ملاقات کردند. به عبارتی روند سیر تکاملی اتحادیه اروپا مبتنی بر سیری تاریخی است که در آن پیمان‏ها و معاهدات نقش ویژه‏ای را ایفا می‏نمایند، پیمان‏هایی که هر کدام قدم بزرگی در جهت آرمان اروپای متحدتر محسوب می‏شود و سقوط دیوار برلین و اتحاد آلمان شرقی و غربی، نقطه شروع برای رسیدن به «اتحادیه اروپا» بود. پیمان ماستریخت، پیمان شنگن، معاهده آمستردام، اجلاس نیس و پیمان لیسبون از جمله اقدامات مهم اروپائیان در زمینه‏های مختلف برای رسیدن به اروپایی واحد است. در کل طی چند سال گذشته جریان‏های همسو و ناهمسویی با فرآیند همگرایی اروپایی در عرصه سیاست­های داخلی کشورهای عضو صورت پذیرفته است. ورود ده کشور جدید در سال ۲۰۰۴ و دو کشور دیگر در سال ۲۰۰۷ به اتحادیه اروپا، موجب شده است تا سیاست خارجی مشترک اتحادیه با چالش جدی مواجه شود، بدین معنا که اعضای جدید به آمریکا و ناتو نگرش متفاوت از سایر اعضای اتحادیه اروپا دارند.