رابطه ویژگی های شخصیتی و سبک های دلبستگی با خوش بینی

فایل:word

صفحه :۱۴۱

روان شناسی مثبت نگر به دنبال آن است که تصویری از زندگی خوب را به روشنایی بیان کند (البته از لحاظ روان شناختی) و برای این که مشخص کند چه چیزی زندگی را برای زیستن با ارزش می کند، از روش های روان شناسی استفاده می کند. هدف این است که نشان داده شود چه اعمالی به تجربیات بهورزی و رفاه، به پرورش افکار مثبت نگری که خوش بین و انعطاف پذیر هستند، و به آفریدن موسسات و انجمن های شکوفا کننده می انجامد. بنابراین موضوع اصلی روان شناسی مثبت نگر، تحقیق کردن درباره ی این گونه تجربیات ذهنی مثبت است؛ بهورزی، خشنودی، رضایت خاطر، لذت، امید، خوش بینی روانی، شایستگی، عشق، عشق به کار، جرات، پشتکار، خودمختاری، مهارت میان فردی، استعداد، خلاقیت، ابتکار، دوراندیشی، خرد، مسئولیت میان فردی، نوع دوستی، وجدان کاری و پرورش دیگران (ریو[۱]، ۲۰۰۵، ترجمه ی سیدمحمدی، ۱۳۹۱). روان شناسی مثبت نگر به سلامت روانی افراد و کیفیت زندگی آن ها توجه می کند (سلیگمن[۲] و میهالی[۳]، ۲۰۰۰). و این که قوت ها به اندازه ی ضعف ها اهمیت دارند،   انعطاف پذیری به اندازه ی آسیب پذیری اهمیت دارد (اسنایدر[۴] و لوپز[۵]، ۲۰۰۲). این که افراد بتوانند توانمندی های خود را پرورش دهند دو نتیجه به بار می آورد:۱- پرورش دادن رشد شخصی و سلامتی و ۲- پیشگیری از بیماری هایی مثل افسردگی که می تواند در شخصیت  ریشه دار شود.خوش بینی به معنای نگاه کردن به جنبه ی روشن امور حتی در شرایط مصیبت بار است (کار[۶]، ۲۰۰۴، ترجمه ی پاشا شریفی و نجفی زند، ۱۳۸۵). به نظر تایگر[۷] (۱۹۷۹)، خوش بینی، جزء ذاتی انسان و یک نوع ویژگی متمایز کننده و سازگارانه قلمداد می کند. تحقیقات تایلر[۸] (۱۹۸۹) نیز نشان می دهد که مردم، به ویژه افراد سالم به گونه ای سوگیرانه خود را خوش بینانه می بینند. خوش بینی از مثبت نگری نسبت خود به وجود می آید و می توان آن را به صورت نگرش مثبت یا خوش خلقی در نظر گرفت که با آن چه فرد انتظار دارد در آینده نزدیک یا دور پدیدار شود، ارتباط دارد (پیترسون[۹]، ۲۰۰۰). علم ثابت کرده است که خوش بین موهبتی است سترگ چه به عنوان خصیصه ای فرهنگی که کل نظام را در برمی گیرد. نگرش انتظار مثبت به ما انرژی می دهد و استعدادهای پنهان ما را فرا می خواند این نگرش آگاهی های ما را افزایش می دهد.خوش بینی پرتوی قوی از روشنایی را با دور گوشه های تاریک زندگی مان می اندازد و امکانات بالقوه ای را که در تاریکی پنهان شده اند آشکار می سازد. فرد خوش بین، حوادث را از زاویه دید امید تفسیر می کند، مزیت های آن را کشف کرده و راه حل های اخلاقی را می یابد که انسان های بدبین متوجه آن ها نمی شوند (پریچت[۱۰]، ۲۰۰۳، ترجمه ی عنقایی، ۱۳۸۴). سلیگمن (۱۹۹۸) خوش بینی را به عنوان یک سبک تبیین[۱۱] مفهوم بندی کرده است. برطبق این دیدگاه، افراد خوش بین رویدادها یا تجربه های منفی را با نسبت دادن آن ها به عوامل بیرونی، گذرا و خاص مانند اوضاع و احوال تعیین می کنند. برعکس افراد بدبین رویدادها یا تجربه های منفی را با نسبت دادن علت آن ها به عوامل درونی ثایت و کلی مثل شکست شخصی تعیین می کنند (کار، ۲۰۰۴، ترجمه ی پاشا شریفی و نجفی زند، ۱۳۸۵).  شی یر[۱۲] و کارور[۱۳] (۱۹۸۵) خوش بینی را به عنوان یک صفت روان شناسی مثبت شخصیت گسترده که مشخصه ی آن انتظارات خوش بینانه کلی است مفهوم بندی کردهاست.تحقیقات مختلف نشان داده است که عملکرد افراد بدبین در سه جنبه از عملکرد افراد خوش بین ضعیف تر است

آن ها به مراتب بیشتر دچار افسردگی می شوند.

• آن ها در مدرسه، در شغل، و در زمینه ی ورزش به میزان کمتری از آن چه استعدادهای  آن ها انتظار می رود، پیشرفت می کنند.
• سلامت جسمانی آن ها در مقایسه با افراد خوش بین ضعیف تر است (سلیگمن، ۲۰۰۶، ترجمه ی داور پناه و محمدی، ۱۳۹۱).از جمله سازه هایی که با میزان خوش بینی افراد ارتباط دارد ویژگی های شخصیت است . این دیدگاه که شخصیت و رفتار انسان، از مجموعه ای از صفات[۱۴] تشکیل شده است و این که صفات در مرکز شخصیت افراد قرار دارد از قدیم وجود داشته است و نظریه پردازان در زمان معاصر در طی سالیان دراز چند رویکرد بسیار متفاوت برای تعیین این امر که کدام صفات مهم هستند و کدام مهم نیستند اتخاذ کرده اند.مک کری[۱۵] و کاستا[۱۶] مدل پنج عاملی شخصیت را که بر بینش های آیزنک و کتل و دیگران متکی است بنا کردند (مک کری، ۲۰۰۰). به طوری که این پنج عامل ایشان، چارچوب کاملی به دست می دهد که می توانیم مفاهیم صفات آیزنک و کتل را با هم ترکیب و درک کنیم (پروین[۱۷] و جان[۱۸]، ۲۰۰۱، ترجمه ی جوادی و کدیور، ۱۳۹۲).این پنج عامل عبارتد از: ۱- روان رنجور خویی[۱۹] ۲- برون گرایی[۲۰] ۳- گشودگی[۲۱] ۴- خوشایندی[۲۲] (توافق پذیری) ۵- وظیفه شناسی[۲۳] (با وجدان بودن).از دیگر سازه هایی که انتظار می رود با میزان خوش بینی افراد رابطه داشته باشد، سبک های دلبستگی است. تلاش برای جست وجو و حفظ تماس با افراد مهم زندگی یک قاعده برانگیزاننده اولیه و ذاتی بشر است که در تمام طول زندگی با وی همراه است. دلبستگی یکی از بخش های ذاتی بشر است که با گذشتن از دوران کودکی و نوجوانی از وی جدا نمی شود (بالبی[۲۴]، ۱۹۹۸). دلبستگی را می توان یک موقعیت پایدار و عمیق بیولوژیکی و اجتماعی دانست که بر اساس ارتباط بین کودک و مراقبان او در سال های اولیه زندگی شکل می گیرد (آینزورث[۲۵]، ۱۹۷۳). این ارتباط بین والد و کودک منجر به شکل گیری الگوهای مختلف دلبستگی در کودک می شود که شامل سه الگوی دلبستگی می شود: ۱- دلبستگی ایمن[۲۶] ۲- دلبستگی ناایمن اجتنابی[۲۷] ۳- دلبستگی ناایمن دوسوگرا[۲۸]. تحقیقات هازان[۲۹] وشاور[۳۰] (۱۹۹۰) نشان می دهد که این الگوهای ارتباطی در دوران طفولیت به روابط آتی اطفال در بزرگسالی حاکم می شوند.با توجه به این که  هدف اصلی روان شناسی بهبود وضعیت و کیفیت زندگی انسان است (پترسون و سلیگمن، ۱۹۸۴). نزدیک شدن به مفهوم خوش بینی می تواند ما را به این دو هدف می رساند. پژوهش پیش رو بر آن است تا رابطه ی  ویژگی های شخصیت مدنظر در نظریه ی پنج عاملی مک کری و کاستا و سبک های دلبستگی را با خوش بینی تعیین کند و هم چنین سهم هر سازه را در میزان پیش بینی  خوش بینی تبیین نماید.r